Sự sụp đổ của 1 startup xe điện Mỹ: Từng trị giá 30 tỷ USD, 'cháy' tiền mặt nên phải bán toàn bộ tài sản, founder tù tội

Nikola , công ty sản xuất xe tải điện và hydro, vừa nộp đơn xin bảo hộ phá sản theo Chương 11. Toàn bộ tài sản sẽ bị bán tháo trong bối cảnh hãng này thiếu tiền mặt.

Nikola từng tạo nên làn sóng nhiệt tình đối với phương tiện giao thông chạy bằng điện khi công ty này lên sàn chứng khoán vào năm 2020. Có thời điểm, giá trị công ty vượt quá 30 tỷ USD — cao hơn cả Ford vào thời điểm đó.

Nikola không phải công ty duy nhất thu hút được hàng tỷ USD đầu tư dù không hề có lợi nhuận. Những năm vừa qua, các nhà đầu tư đã ồ ạt đổ tiền vào các công ty khởi nghiệp như Canoo, Lordstown Motors và Lucid Motors với hy vọng xe điện sẽ trở thành công cụ thách thức các nhà sản xuất ô tô lâu đời như Ford Motor và General Motors.

Về lý thuyết, xe điện dễ dàng sản xuất hơn xe xăng, song việc xây dựng thương hiệu và đáp ứng đủ các tiêu chuẩn về an toàn lại vô cùng khó khăn và tốn kém. Nhiều startup tự niêm yết trên sàn giao dịch chứng khoán bằng cách sáp nhập với các công ty mua lại có mục đích đặc biệt (SPAC) để lách các quy định ngặt nghèo.

Nikola từng đạt được một thỏa thuận lớn với General Motors, song ngay lập tức rơi vào khủng hoảng sau khi người sáng lập Trevor Milton bị cáo buộc lừa dối các nhà đầu tư về hoạt động kinh doanh và công nghệ. Năm 2020, công ty bán khống Hindenburg Research công bố một báo cáo chỉ trích dài 15.000 từ, trong đó khẳng định rằng nhà sản xuất xe điện này là “một công ty lừa đảo tinh vi được xây dựng dựa trên hàng chục lời nói dối”.

“Chúng tôi chưa bao giờ thấy mức độ lừa dối như thế này ở một công ty đại chúng, với quy mô lớn như vậy”, báo cáo nên rõ.

Milton từ chức và bị kết án 4 năm tù. Ủy ban Chứng khoán và Giao dịch phạt Nikola 125 triệu USD vào năm 2021.

Nikola sau đó phục hồi phần nào khi đạt được thỏa thuận vào năm ngoái bán 100 chiếc xe tải cho một công ty hậu cần ở California. Hãng thông báo vào tháng 1 rằng những chiếc xe tải chạy bằng pin đã đi được 1 triệu dặm.

Tuy nhiên, sóng gió tiếp tục ập đến vào năm 2023, khi Nikola phải thu hồi toàn bộ đội xe đầu kéo lớn sau vụ cháy pin, cuối cùng đã không thể thương mại hóa công nghệ của mình. Hãng ghi nhận khoản lỗ hơn 200 triệu USD trong quý III/2024, đến tháng 10 thì chỉ còn đủ tiền mặt duy trì đến quý I/2025.

Sam Fiorani, một nhà phân tích ngành tại AutoForecast Solutions, chia sẻ với Business Insider rằng: “Quá trình chuyển đổi sang xe điện diễn ra chậm hơn dự đoán của tất cả các nhà sản xuất và khi nói đến xe thương mại, đây thực sự là phân khúc khó thâm nhập”.

Fiorani cho biết xe tải hạng nặng và xe đầu kéo cùng loại mà Nikola đang chế tạo có những nhu cầu riêng, bao gồm tiếp nhiên liệu nhanh và phạm vi hoạt động xa. Điều này khiến chúng trở thành sản phẩm khó đưa ra thị trường.

Nikola không phải hãng xe điện duy nhất gặp khó trong bối cảnh hiện nay. Trước đó, startup ô tô điện Canoo có trụ sở tại Texas (Mỹ) cũng đã phải nộp đơn phá sản và ngừng hoạt động ngay lập tức vì không huy động được thêm vốn.

Được biết, Canoo nộp đơn phá sản theo Chương 7 của Bộ luật Phá sản Mỹ, hay còn gọi là phá sản thanh lý (liquidation bankruptcy). Startup này sẽ chấm dứt hoạt động ngay lập tức và tiến hành thanh lý toàn bộ tài sản để trả nợ.

Canoo rút khỏi ngành công nghiệp xe điện do liên tục đốt tiền mặt và gặp khó trong việc huy động thêm vốn. Startup này vốn được thành lập vào tháng 12/2017, chuyên tập trung phát triển các mẫu xe van và xe tải điện hướng đến khách hàng ưa thích phiêu lưu lấy cảm hứng từ xe buýt siêu nhỏ. Walmart và NASA là khách hàng thân thiết của Canoo.

Sự dịch chuyển của ngành công nghiệp sang xe điện được kỳ vọng dẫn tới sự ra đời dồn dập của những công ty mới tham gia. Tuy nhiên, sự kết hợp của giá trị thổi phồng quá mức và xem xét kỹ lưỡng của các nhà đầu tư khiến các doanh nghiệp xe điện phải tháo chạy khỏi một làn sóng IPO ồ ạt.

Nhiều công ty chưa từng có lãi hoặc thậm chí, chưa từng ghi nhận doanh thu. Các công ty như Canoo đều là những doanh nghiệp IPO trước khi có thể giao được bất kỳ 1 chiếc xe hoàn chỉnh nào tới khách hàng.

“Tất cả chúng ta đều đã biết địa ngục sản xuất của Elon Musk trông như thế nào và không muốn đến đó”, Karl-Thomas Neumann, cựu giám đốc điều hành của VW và GM cho biết. “Các công ty khởi nghiệp đều muốn khai phá được công nghệ sản xuất nhưng làm bằng cách nào thì vẫn là một dấu hỏi”.

Theo: Business Insider, The NY Times