Tham vọng kết nối ASEAN, kênh đào 10 tỷ USD của láng giềng VN sắp hoàn thành, có điểm lớn nhất thế giới

Đó là kênh đào Bình Lục. Kênh đào này được xây dựng ở tỉnh Quảng Tây (Trung Quốc), nơi được mệnh danh là "thiên hạ đệ nhất sơn thủy" khi có mạng lưới sông ngòi dày đặc. Bình Lục cũng chính là dự án kênh đào nhân tạo lớn nhất của Trung Quốc, kể từ sau kênh đào Đại Vận Hà (được xây dựng vào hơn 2.500 năm trước).

Trên thực tế, kênh đào Bình Lục đã khởi công từ ngày 28/8/2022. Tính đến đầu tháng 8/2025, dự án này đã hoàn thành trên 80% khối lượng công việc và dự kiến sẽ hoàn thành vào năm 2026.

Kênh Bình Lục có tổng chiều dài 134,2 km, bắt đầu tư cửa sông Bình Đường, khu vực hồ chứa nước Tây Tân (thuộc huyện Hoành Châu, Nam Ninh), đi qua trấn Lục Ốc (huyện Linh Sơn, Khâm Châu) và cuối cùng đổ ra Vịnh Bắc Bộ theo sông Khâm. Dự án kênh đào khổng lồ này có tổng vốn đầu tư 72,7 tỷ NDT (hơn 10 tỷ USD), được xây dựng để phát triển vận tải đường thủy, cũng như cung cấp nước, tưới tiêu, phòng chống lũ lụt, cải thiện môi trường sông ngòi.

Sau khi hoàn thành, kênh Bình Lục sẽ giúp rút ngắn đáng kể thời gian các tàu container chở hàng hóa từ Nam Ninh (thủ phủ của tỉnh Quảng Tây) đến các quốc gia Đông Nam Á, vì không còn phải đi vòng qua đồng bằng Châu Giang. Kênh đào này của Trung Quốc được kỳ vọng sẽ đóng vai trò là huyết mạch hậu cần quan trọng cho hội nhập khu vực và thương mại toàn cầu.

Theo China Daily, trong quá trình xây kênh đào Bình Lục, khoảng 340 triệu m3 đất và đá, tức là gấp 3 lần khối lượng được đào để xây dựng đập Tam Hiệp của Trung Quốc (công trình nhà máy thủy điện lớn nhất thế giới) sẽ được dọn sạch.

Đáng chú ý, theo báo cáo đánh giá tác động môi trường, kênh đào Bình Lục được kỳ vọng sẽ vận chuyển 108 triệu tấn hàng hóa vào năm 2035 và tăng lên 130 triệu tấn vào năm 2050. Báo cáo này cũng cho biết kênh đào này sẽ chủ yếu vận chuyển than đá, khoáng sản, xi măng, vật liệu xây dựng, ngũ cốc và container.

Theo SCMP, ông Cao Chấn Đông, một nhà tư vấn đầu tư kỳ cựu giúp các công ty Trung Quốc tìm kiếm cơ hội tại các thị trường Đông Nam Á, nhận định rằng, giá trị thực tiễn của dự án này rất đáng mong đợi. Nó giống như cơ thể có nhiều mạch máu hơn, giúp gắn kết thị trường Trung Quốc và ASEAN.

Ngoài ra, theo vị chuyên gia này, các luồng hàng hóa thông thương hai chiều qua kênh đào Bình Lục sẽ tăng cao, vì tiết kiệm được rất nhiều chi phí.

Kênh Bình Lục được kỳ vọng sẽ giúp cải thiện vấn đề kết nối cơ sở hạ tầng, cho phép tỉnh Quảng Tây liên kết toàn diện với thị trường các nước Đông Nam Á, thông qua đường bộ, đường sắt, đường thủy và đường hàng không.

Hiện nay, Trung Quốc đang huy động hàng nghìn công nhân và kỹ sư để đẩy nhanh dự án kênh đào Bình Lục, với mục tiêu hoàn thành vào năm 2026.

Dự án kênh đào Bình Lục có gì đặc biệt?

Theo các dự báo chính thức, khi được đưa vào hoạt động, kênh đào Bình Lục có thể tiếp nhận tàu hàng với trọng tải đến 5.000 tấn, đồng thời có thể tiết kiệm hơn 5,2 tỷ nhân dân tệ chi phí vận chuyển hàng năm.

Theo thiết kế, kênh Bình Lục sẽ có 3 âu tàu tiết kiệm nước, để giải quyết vấn đề chênh lệch độ cao khoảng 65 m giữa hồ chứa ở đầu kênh và mực nước biển ở cửa sông. Đặc biệt, thiết kế của các âu tàu tại kênh Bình Lục còn giúp tiết kiệm 60% lượng nước cần sử dụng so với âu tàu truyền thống. Với đặc điểm này, theo CGTN, kênh đào Bình Lục sẽ có âu tàu tiết kiệm nước lớn nhất thế giới. Hơn nữa, bê tông xây âu tàu được đảm bảo có thể tồn tại hơn 100 năm và chống nước biển xâm thực.

Dự án kênh đào Bình Lục có sử dụng nhiều công nghệ tiên tiến trong quá trình xây dựng và vận hành. Chẳng hạn, công nghệ thi công đổ bê tông khối lớn tại chỗ, sử dụng bê tông, vật liệu xây dựng công nghệ cao.

Ngoài ra, còn có công nghệ chống nước biển ăn mòn đối với âu tàu, giải pháp về giao thông kết hợp sông – biển thông minh; quản lý logistics hiện đại... Khu vực cảng liên quan đến dự án còn sử dụng xe tải không người lái, cảng container tự động, từ đó giúp nâng cao hiệu quả vận chuyển hàng hóa, đồng thời rút ngắn thời gian vận tải từ tỉnh Quảng Tây đến các quốc gia thuộc khu vực Đông Nam Á.

Mới đây, Tổng cục Hải quan Trung Quốc (GAC) cho biết, trong 7 tháng đầu năm 2025, tổng kim ngạch xuất, nhập khẩu hàng hóa của nước này đã tăng lên 25.700 tỷ nhân dân tệ (3.600 tỷ USD), tăng 3,5% so với cùng kỳ năm ngoái.

Trong đó, ASEAN vẫn là đối tác thương mại lớn nhất của Trung Quốc, với kim ngạch thương mại song phương trong 7 tháng đầu năm 2025 tăng 9,4% so với cùng kỳ năm ngoái. Con số chiếm 16,7% tổng kim ngạch xuất, nhập khẩu của Trung Quốc.

Bài tham khảo nguồn: SCMP, China Daily, GAC, Xinhua, CGTN, Douyin