Từng sánh ngang cổ phiếu, BĐS, loại ‘tài sản’ giới siêu giàu Trung Quốc săn lùng nay bốc hơi 80% giá trị, nhà đầu cơ ‘bỏ của chạy lấy người’: Bóng bóng đã vỡ?

Suốt nhiều thế kỷ qua, trà Phổ Nhĩ là loại trà rất được ưa chuộng tại Trung Quốc. Đây là loại trà lên men đậm đà, đặc sản của vùng Vân Nam. Nhưng người yêu trà ngày nay không chỉ xem đây là thức uống mà còn coi như món “đồ cổ” bởi giá trị đầu tư ngày càng tăng.

Trong nhiều năm, giới doanh nhân và tầng lớp trung lưu Trung Quốc coi trà Phổ Nhĩ là kênh lưu giữ giá trị tài sản, sánh ngang với cổ phiếu và bất động sản. Tuy nhiên, thị trường này đã hạ nhiệt khi nền kinh tế tăng trưởng chậm lại và nhu cầu của nhà đầu tư giảm sút.

Trong năm nay, thị trường trà Phổ Nhĩ biến động mạnh. Nhiều dòng sản phẩm cao cấp từng được giới đầu tư và nhà sưu tầm xem như “đồng tiền trú ẩn” nay giá lao dốc xuống mức thấp nhất kể từ năm 2019. Hầu hết các dòng trà Phổ Nhĩ, bất kể thương hiệu hay niên vụ, đều sụt giá.

Một đơn vị trà tiêu chuẩn (khoảng 15kg) dòng Xuan Yuan do thương hiệu lớn Dayi sản xuất từng được bán với giá khoảng 70.000 nhân dân tệ năm 2017. Giá tăng vọt lên gần 1,88 triệu nhân dân tệ năm 2021, sau đó giảm còn 1,08 triệu vào đầu năm 2023. Đến tháng 6/2025, bong bóng đầu cơ vỡ tung, giá trà  rơi xuống 380.000 nhân dân tệ (52.922 USD), chưa bằng 1/5 giá đỉnh.

Theo các nhà phân tích, cú trượt giá này phản ánh những khó khăn kinh tế của Trung Quốc: tăng trưởng ảm đạm, lợi nhuận doanh nghiệp thu hẹp và tình trạng giảm thiểu quà biếu. Trong bối cảnh chính phủ siết chi tiêu và đẩy mạnh chống tham nhũng, giới chức càng dè dặt với việc tiêu dùng phô trương.

Tài sản của tầng lớp trung lưu vốn tập trung ở bất động sản nay đã lan sang các kênh đầu tư khác như trà hiếm, đồng hồ xa xỉ. Chúng được kỳ vọng sẽ tăng giá theo thời gian. Nhưng nguy cơ giá trị của những tài sản này bị xói mòn ngày càng lớn.

Phó khoa Simon Zhao tại một trường đại học Trung Quốc nhận định: “Giá nhà đất vẫn đang dò đáy, huống chi trà , rượu hay tranh nghệ thuật vốn chẳng phải nhu yếu phẩm”. Ông cho rằng thị trường trà  Phổ Nhĩ đang bước vào “mùa đông” khi niềm tin suy yếu và dòng vốn tháo lui.

Tại Quảng Châu - trung tâm phân phối và giao dịch trà lớn nhất Trung Quốc, một thương nhân có tên Tan Tong cho biết khách hàng mua trà Phổ Nhĩ hiếm trước đây chủ yếu là giới giàu có và người nổi tiếng.

“Nhiều chủ nhà máy và doanh nhân ở Quảng Đông từng tích trữ trà theo tấn. Nhưng cơn sốt này đang hạ nhiệt với tốc độ chưa từng có”, bà nói.

Trong quá khứ, giới đầu cơ mua tích trữ hàng tấn trà Phổ Nhĩ với kỳ vọng giá trị sẽ tăng theo thời gian và người mua luôn sẵn sàng trả giá cao cho những lô hàng cũ. Nhưng tâm lý thị trường thay đổi mạnh mẽ trong năm qua.

“Chúng tôi thậm chí đang chứng kiến hiện tượng ‘nhà kho bỏ hoang’. Nhiều người thu gom và nhà đầu cơ trốn luôn phí lưu kho vì gánh nặng nợ. Vì vậy, chủ kho buộc phải đem đấu giá số ‘trà vô chủ’. Một số lô giá chỉ bằng 1/3 giá thị trường”, bà Tan cho biết.

Theo ông Kevin Xing, nhà sáng lập thương hiệu trà Phổ Nhĩ Yixinghe tại Giang Tô, hơn 70% người tham gia thị trường là nhà đầu cơ chỉ chạy theo lợi nhuận. “Số lượng người tiêu dùng thực sự không đủ để giữ đà tăng giá. Nhiều nhà đầu tư chứng kiến tài sản của họ mất một nửa giá trị”, ông nói.

Ông Xing cho biết một số thương hiệu lớn đang cố gắng duy trì niềm tin bằng cách treo giá cao, nhưng giao dịch thực tế lại rất ít. “Một khách hàng trước đây chi 10.000 nhân dân tệ mua trà của tôi, nay chỉ dự trù 5.000 nhân dân tệ hoặc thấp hơn”, ông nói.

Tại Quảng Châu, nhà đầu tư trà  Tang Yue dự báo đà suy giảm sẽ còn kéo dài. Dù vậy, ông vẫn tiếp tục thuê kho lưu trữ trà , dù giá có nguy cơ lùi về mức của năm 2018.

“Nếu bất động sản còn chưa chạm đáy thì đừng nói tới trà  Phổ Nhĩ. Tôi chỉ có thể cắn răng trụ lại”, ông nói.

Ông Zhao nhấn mạnh đợt suy thoái hiện nay khác hẳn các chu kỳ trước. Trong thập kỷ qua, trà Phổ Nhĩ, hàng xa xỉ và tác phẩm nghệ thuật từng nhiều lần thăng trầm. Nhưng khi đó kinh tế Trung Quốc còn đi lên, niềm tin vào bất động sản và thị trường tài chính vẫn mạnh. Lần này, chu kỳ niềm tin đã rạn nứt chưa từng có. Nhiều người Trung Quốc tin rằng nền kinh tế có thể còn suy giảm kéo dài.

Theo SCMP