Xe sang ế ẩm, nhà phân phối gặp khó

Công ty CP Dịch vụ Ô tô Hàng Xanh (HAX), nhà phân phối Mercedes-Benz chính hãng lớn nhất Việt Nam, vừa công bố kết quả quý III/2025 với doanh thu thuần hơn 1.149 tỉ đồng, giảm khoảng 25% so với cùng kỳ năm trước. Sau khi trừ chi phí, HAX lỗ gần 26 tỉ đồng, đánh dấu quý thua lỗ đầu tiên kể từ năm 2021.

Lợi nhuận lao dốc

Lũy kế 9 tháng đầu năm 2025, HAX đạt lợi nhuận sau thuế chỉ hơn 1 tỉ đồng, tức giảm tới 99% so với cùng kỳ. Nguyên nhân chính là do sức mua ở phân khúc xe sang đang sụt giảm mạnh khi người tiêu dùng thắt chặt chi tiêu trong khi chi phí bán hàng, chi phí tài chính và tồn kho tăng nhanh.

Tương tự, Tasco Auto, nhà phân phối ô tô nắm thị phần lớn, cũng đang chịu áp lực tài chính. Báo cáo giữa năm 2025 cho thấy Tasco Auto lỗ lũy kế hơn 1.800 tỉ đồng, dù đã cải thiện nhẹ về doanh thu. Doanh nghiệp (DN) này ghi nhận nợ phải trả tăng mạnh và chi phí lãi vay ở mức cao.

Mới đây, Công ty CP Ô tô Giải Phóng đã công bố báo cáo tài chính quý III/2025 với khoản lỗ sau thuế gần 11 tỉ đồng, hàng tồn kho tăng mạnh hơn 28 tỉ đồng. Trong khi đó, TMT Motors - DN đang chuyển hướng sang lắp ráp và phân phối xe điện giá rẻ - cũng công bố lỗ lũy kế 215 tỉ đồng trong báo cáo bán niên. Được đánh giá là có bước đi chiến lược trong mảng xe điện, doanh thu của TMT Motors vẫn chưa đủ bù chi phí đầu tư.

Theo các chuyên gia, thị trường ô tô Việt Nam đang trong giai đoạn "nén lợi nhuận" khi sức mua giảm. Trong đó, nhóm xe sang chịu tác động mạnh từ xu hướng tiêu dùng và biến động kinh tế vĩ mô. Còn nhóm xe điện và xe phổ thông chịu sự cạnh tranh gay gắt về giá giữa các thương hiệu nội địa, Nhật Bản, Hàn Quốc và Trung Quốc. "Chi phí tài chính, mặt bằng, nhân công và tồn kho tăng khiến biên lợi nhuận của DN phân phối bị bào mòn. Nhiều DN phải giảm giá mạnh để kích cầu, dẫn đến doanh thu tăng nhưng lợi nhuận vẫn giảm sâu" - một chuyên gia phân tích.

Bà Nguyễn Thị Hiền, Giám đốc chuỗi Ô tô Hiền tại TP HCM, nêu thực tế các hãng sản xuất chỉ áp số lượng phân phối xuống đại lý mà không quan tâm đại lý "sống chết ra sao". Nếu có mẫu xe tiêu thụ quá chậm, hãng cũng chỉ tăng chiết khấu thêm 1%-2% nên không thấm vào đâu.

Theo ghi nhận của phóng viên, nhiều mẫu xe sang trên thị trường đang được giảm giá mạnh đến vài trăm triệu đồng. Chẳng hạn, mẫu GLC 300 4MATIC đời 2024 của Mercedes-Benz giảm khoảng 450 triệu đồng, còn dưới 2,4 tỉ đồng; một số mẫu của Audi được hỗ trợ 50% lệ phí trước bạ, tương ứng gần 200 triệu đồng... Tuy vậy, doanh số của Mercedes-Benz vẫn giảm 56%, Audi giảm 21%, Volvo giảm 18%... so với năm ngoái.

Khó phục hồi

Ông Nguyễn Xuân Thắng, Phó Giám đốc kinh doanh Công ty CP Ô tô Hà Nội, cho hay một số đại lý xe sang đã trả mặt bằng do lượng khách giảm mạnh. "Trước đây, xe sang được tiêu thụ tốt bởi có phân khúc khách hàng là người kinh doanh cần "đánh bóng" hình ảnh, song nhóm khách này hiện không còn phổ biến. Bên cạnh đó, không ít khách hàng chuyển sang mua xe điện loại cao cấp với giá đến vài tỉ đồng" - ông Thắng chỉ ra.

Theo ông Trần Đình Kỷ, Phó Tổng Giám đốc Công ty CP Moveo New City, một trong những nguyên nhân dẫn đến tồn kho xe sang tăng cao là vì nhiều mẫu không còn phù hợp với nhu cầu, người tiêu dùng đang chuyển sang những dòng xe có kích thước lớn hơn. "Biến động thuế quan của Mỹ khiến các sản phẩm ô tô nhập từ nước này phải giảm giá sâu trước khi áp dụng mức thuế quan mới, dẫn đến doanh số của nhà phân phối bị ảnh hưởng" - ông Kỷ nêu thêm.

Bà Lê Thanh Hải - đại diện Nhóm các nhà nhập khẩu ô tô chính hãng Việt Nam (VIVA), Tổng Giám đốc Subaru Việt Nam - cho biết hiện nay, chỉ có sản phẩm tầm giá 700 - 800 triệu đồng trở xuống là còn bán được. Việc giảm giá xe đã trở thành xu hướng khi khách hàng thời điểm này không còn dòng tiền và điều kiện tài chính để tiếp cận xe sang.

ThS Trần Anh Tùng, Trưởng ngành Quản trị Kinh doanh Trường ĐH Kinh tế - Tài chính TP HCM, phân tích: Biên lợi nhuận xe sang chỉ khoảng 5%-8% nên khi phải hạ giá sâu để giải phóng hàng tồn, nhà phân phối và đại lý đều chịu lỗ nặng. Đối với hãng xe, việc giảm giá đồng loạt còn khiến giá trị thương hiệu bị bào mòn. 

"Thị trường xe sang đã bước sang giai đoạn chọn lọc khốc liệt. Những thương hiệu sớm tái định vị theo hướng điện hóa hoặc tạo trải nghiệm dịch vụ thực sự cao cấp mới giữ được lợi nhuận. Phần còn lại phải chấp nhận đi con đường cạnh tranh về giá, dẫn đến hao mòn cả vốn và thương hiệu" - ThS Tùng chỉ ra.