Chuyên gia nghiên cứu ung thư hàng đầu thế giới bỏ mức lương chục tỷ sau nhiều năm bên Mỹ, trở về quê hương cống hiến cho nền y khoa nước nhà

Chuyên gia nghiên cứu ung thư hàng đầu Feng Gensheng đã trở về Trung Quốc trong tháng này sau 40 năm sống và làm việc chủ yếu ở Mỹ.

Ông Feng vừa được phong hàm Giáo sư danh dự tại Đại học California, San Diego (UCSD ) hồi đầu năm, đã gia nhập Phòng thí nghiệm Vịnh Thâm Quyến (SZBL) và đảm nhiệm vai trò Giám đốc Viện Nghiên cứu Ung thư. SZBL là cơ sở nghiên cứu do tỉnh Quảng Đông và thành phố Thâm Quyến thành lập nhằm xây dựng các trung tâm đổi mới khoa học – công nghệ hàng đầu.

Nghiên cứu của Giáo sư Feng tập trung vào cơ chế tái phát ung thư gan và liệu pháp miễn dịch cho căn bệnh này. Đóng góp nổi bật nhất của ông là phát hiện enzyme SHP2 – loại enzyme mới có khả năng ảnh hưởng tới sự ổn định của protein và điều hòa hoạt động của các enzyme khác, qua đó giúp làm sáng tỏ cơ chế tái tạo và biệt hóa của nhiều loại tế bào.

Là hội viên của Hiệp hội Vì sự Tiến bộ Khoa học Mỹ (AAAS), Giáo sư Feng xác nhận ông đã chính thức về nước.

“Tôi đã toàn tâm gia nhập SZBL và đương nhiên sẽ không tiếp tục giữ vị trí tại UCSD , vốn đã kết thúc từ ngày 31/7/2025”, ông cho biết.

Sự rời đi của Giáo sư Feng diễn ra trong bối cảnh Tổng thống Mỹ Donald Trump cắt giảm ngân sách cho các trường đại học. Mặc dù UCSD không bị đóng băng hoàn toàn ngân sách như UCLA, việc cắt giảm quỹ công đã ảnh hưởng đáng kể tới hoạt động của trường. Tháng 4 vừa qua, Hiệu trưởng UCSD Pradeep Khosla cho biết trong thư gửi nhân viên rằng dự báo tổn thất dao động từ 75 triệu USD đến hơn 500 triệu USD mỗi năm.

Sinh năm 1961 tại Gia Thiện, tỉnh Chiết Giang, Giáo sư Feng thi đỗ vào Đại học Hàng Châu (nay thuộc Đại học Chiết Giang) năm 1978. Ban đầu, ông yêu thích toán học vì được truyền cảm hứng từ nhà toán học Trần Kính Nhân, nhưng cuối cùng chọn ngành sinh học. Hai môn tự chọn – sinh học khối u và miễn dịch học – đã định hình hướng nghiên cứu suốt đời của ông.

Sau khi tốt nghiệp cử nhân, ông học tiếp tại Đại học Quân y số 2, nhận bằng thạc sĩ miễn dịch học năm 1984, rồi sang nước ngoài nghiên cứu. Năm 1990, ông nhận bằng tiến sĩ sinh học phân tử tại Đại học Indiana Bloomington và thực hiện nghiên cứu sau tiến sĩ tại Bệnh viện Nhi Toronto và Bệnh viện Mount Sinai (Canada).

Công trình phát hiện SHP2 của Giáo sư Feng được công bố trên tạp chí Science tháng 3/1993, giúp ông được biết đến rộng rãi trong giới khoa học ung thư . Từ 1994, ông lần lượt giảng dạy và nghiên cứu tại các cơ sở giáo dục của Mỹ như Trường Y Đại học Indiana, Viện Nghiên cứu Y khoa Burnham (nay là Sanford Burnham Prebys) và UCSD , nơi ông trở thành giáo sư chính thức từ năm 2009. Theo trang web của USCD, năm 2023, mức lương và đãi ngộ của Giáo sư Feng là 435.283 USD (11,4 tỷ VNĐ).

Những nghiên cứu gần đây của vị giáo sư tập trung vào tác động chống ung thư của các protein sinh ung cổ điển trong gan, phát hiện những yếu tố trung gian mới trong tương tác giữa các tế bào, hướng tới phát triển các liệu pháp miễn dịch điều trị ung thư gan mà không phụ thuộc vào thuốc ức chế điểm kiểm soát miễn dịch.