Ngân hàng Nhà nước đang lấy ý kiến về dự thảo Nghị định quy định về cấp phép thành lập và hoạt động ngân hàng, quản lý ngoại hối, phòng chống rửa tiền , chống tài trợ khủng bổ, chống tài trợ phổ biến vũ khí hủy diệt hàng loạt tại Trung tâm tài chính quốc tế tại Việt Nam.
Ngân hàng Nhà nước đề xuất áp dụng chế độ báo cáo giao dịch chuyển tiền điện tử quốc tế với ngưỡng báo cáo là 1.000 USD tại trung tâm tài chính
ẢNH: KHƯƠNG NHA
Theo dự thảo nghị định, thủ tục cấp giấy phép được quy định theo hướng đơn giản hơn hiện hành. Cụ thể, điều chỉnh thủ tục cấp phép từ 2 bước xuống 1 bước, khi đó thời gian cấp phép dự kiến sẽ giảm xuống từ 180 ngày còn 120 ngày kể từ ngày nhận được hồ sơ đầy đủ và hợp lệ. Đây là một trong những chính sách vượt trội.
Về phòng, chống rửa tiền, dự thảo nghị định cũng quy định một số chính sách đặc thù, vượt trội cho đối tượng báo cáo tại trung tâm tài chính, gồm: cho phép thực hiện các biện pháp phòng, chống rửa tiền mà chủ sở hữu, ngân hàng mẹ đang áp dụng mà pháp luật Việt Nam chưa có quy định nhưng đảm bảo không trái quy định của pháp luật Việt Nam; áp dụng chế độ báo cáo giao dịch chuyển tiền điện tử quốc tế (ngưỡng báo cáo 1.000 USD) đối với các đối tượng báo cáo tại trung tâm tài chính.
Ngân hàng Nhà nước lý giải, quy định pháp luật của Việt Nam có một số hạn chế, thiếu hụt so với yêu cầu của chuẩn mực quốc tế và thông lệ quốc tế liên quan đến các biện pháp phòng ngừa.
Do đó, chính sách đặc thù này sẽ tạo điều kiện cho đối tượng báo cáo tại trung tâm tài chính (trong đó, dự kiến sẽ bao gồm nhiều tổ chức là công ty con của các tập đoàn quốc tế hoạt động theo thông lệ quốc tế) thực hiện các biện pháp phòng, chống rửa tiền mà pháp luật Việt Nam chưa có quy định nhưng pháp luật nguyên xứ đã có quy định về vấn đề này.
Hiện tại, Thông tư 09/2023/TT-NHNN quy định về trách nhiệm của đối tượng báo cáo trong việc báo cáo đối với các giao dịch chuyển tiền điện tử trong nước (từ 500 triệu đồng trở lên) và giao dịch chuyển tiền điện tử quốc tế (từ 1.000 USD trở lên).
Phối cảnh Trung tâm tài chính quốc tế tại TP.HCM
ẢNH: UBND TP.HCM
Đối với hoạt động tại trung tâm tài chính, Ngân hàng Nhà nước đề xuất đối xử các giao dịch chuyển tiền điện tử của đối tượng báo cáo tại trung tâm tài chính như các giao dịch chuyển tiền điện tử quốc tế và áp dụng theo chế độ báo cáo giao dịch chuyển tiền điện tử quốc tế với các một số lý do.
Cụ thể, theo dự thảo nghị định, các giao dịch chuyển tiền điện tử tại và ra ngoài trung tâm tài chính sẽ phần lớn được thực hiện qua Hệ thống SWIFT. Như vậy, các giao dịch thanh toán tại trung tâm tài chính dự kiến sẽ được đối xử như các giao dịch chuyển tiền quốc tế.
Cạnh đó, cân nhắc nguy cơ rửa tiền, tài trợ khủng bố có thể phát sinh tại trung tâm tài chính và ý kiến góp ý về việc cần nghiên cứu xây dựng cơ chế kiểm soát việc chuyển tiền với quy mô lớn và thực hiện báo cáo định kỳ để giảm thiểu các nguy cơ bị lợi dụng để rửa tiền, trốn thuế, tài trợ khủng bố…
Sau khi trung tâm tài chính đi vào hoạt động trên thực tế, Ngân hàng Nhà nước sẽ đánh giá về số lượng các giao dịch, quy mô khoản tiền trong các giao dịch; nguy cơ rửa tiền, tài trợ khủng bố đối với các giao dịch chuyển tiền điện tử; khả năng lưu trữ thông tin của cơ sở dữ liệu phòng, chống rửa tiền và tính hữu ích của thông tin giao dịch chuyển tiền điện tử để đề xuất điều chỉnh đối với quy định về giao dịch chuyển tiền điện tử phải báo cáo tại trung tâm tài chính cho phù hợp với thực tiễn (nếu cần).
Kinh nghiệm của một số quốc gia có trung tâm tài chính cho thấy, có quốc gia đối xử với các giao dịch tại trung tâm tài chính và giao dịch giữa trung tâm tài chính và phần còn lại của đất nước là giao dịch chuyển tiền điện tử quốc tế (Ấn Độ); cũng có quốc gia đối xử với các giao dịch này như giao dịch chuyển tiền điện tử trong nước.
Về ngưỡng giao dịch chuyển tiền điện tử, có quốc gia quy định ngưỡng 6.000 USD (Ấn Độ), 15.000 USD (UAE) hoặc 200.000 USD (Kazakhstan).
Có quốc gia không quy định ngưỡng và yêu cầu báo cáo tất cả các giao dịch (Úc), có quốc gia quy định các ngưỡng khác nhau giữa giao dịch trong nước và quốc tế, giao dịch của cá nhân và tổ chức (Trung Quốc)…