Cú bắt tay 2,5 triệu USD của Shark Bình bốc hơi 99%, top 100 token vốn hóa lớn và kỳ lân công nghệ: Nhìn lại gần 1 thập kỷ người Việt làm tiền số

Ngày 9/9/2025, Chính phủ đã ban hành Nghị quyết số 05/2025/NQ-CP, chính thức triển khai thí điểm thị trường tài sản mã hóa trong vòng 5 năm. Đây được xem là dấu mốc quan trọng, lần đầu tiên Việt Nam có khung pháp lý điều chỉnh hoạt động của các tổ chức phát hành, cung cấp dịch vụ cũng như nhà đầu tư trong và ngoài nước.

Nghị quyết mở đường cho việc hình thành sàn giao dịch tiền số trong nước và khuyến khích các dự án blockchain “made in Việt Nam”. Trước đó, do chưa có hành lang pháp lý, giới đầu tư thường phải tham gia trên các sàn quốc tế. Tuy vậy, nhiều dự án do người Việt sáng lập đã ghi dấu ấn trên bản đồ blockchain toàn cầu.

1. TomoChain (2016) – Viction (2023)

Thành lập năm 2016 bởi TS. Vương Quang Long cùng các cộng sự, TomoChain hướng tới giải quyết bài toán mở rộng của Ethereum. Mainnet chính thức ra mắt tháng 12/2018 với token TOMO, từng lọt top 100 token vốn hóa lớn.

Trước sự cạnh tranh gay gắt từ Solana, Avalanche và các Layer-2, cuối năm 2023, TomoChain đổi tên thành Viction, token đổi từ TOMO sang VIC theo tỷ lệ 1:1. Viction hiện được hỗ trợ mạnh từ Ninety Eight (công ty mẹ của Coin98 ). Đồng VIC đang ở mức 0,23 USD, giảm sâu so với đỉnh 3,4 USD/token (3/2021, khi còn là TOMO).

2. Kyber Network (2017)

Ra đời năm 2017, Kyber Network là dự án DeFi do Lưu Thế Lợi, Trần Huy Vũ (Victor Tran) và Yaron Velner đồng sáng lập. Dự án chính thức mainnet trên Ethereum tháng 2/2018, hoạt động như một trung tâm thanh khoản phi tập trung, tổng hợp nguồn lực để cung cấp tỷ giá tối ưu.

Token KNC từng đạt đỉnh 5,6 USD (4/2022), nhưng hiện chỉ còn 0,38 USD, giảm hơn 93%. Dù là “lão làng” trong lĩnh vực, Kyber vẫn phải cạnh tranh quyết liệt với các giao thức DeFi thế hệ mới.

3. Axie Infinity (2018)

Axie Infinity ra mắt năm 2018 bởi Sky Mavis – studio công nghệ tại TP.HCM, nền tảng nhanh chóng trở thành hiện tượng toàn cầu. Người sáng lập là Nguyễn Thành Trung (sinh năm 1992) cùng Aleksander Leonard Larsen, Tu Doan, Jeffrey Zirlin và Andy Ho.

Dự án đi tiên phong với mô hình Play-to-Earn (P2E), nơi người chơi kiếm tiền thông qua các NFT “Axies”. Token quản trị AXS từng đạt đỉnh hơn 150 USD (11/10/2021), trong khi token thưởng SLP cũng từng đạt 0,33 USD. Tuy nhiên, cả hai hiện đã rớt hơn 99% giá trị.

Sau vụ hack Ronin Network (3/2022) thiệt hại 620 triệu USD, Sky Mavis phải tái cấu trúc, chuyển sang mô hình Play & Earn (P&E) và lập Axie Infinity Foundation cùng Quỹ Kho bạc Cộng đồng để duy trì tính bền vững.

4. KardiaChain (2018)

Thành lập năm 2018 bởi Trí Phạm (CEO) và Huy Nguyễn (CTO), KardiaChain hoàn thiện vào tháng 12/2020. Dự án tập trung vào khả năng tương tác (interoperability) và giải pháp blockchain cho doanh nghiệp, chính phủ tại Việt Nam và Đông Nam Á.

Token KAI từng đạt đỉnh 0,16 USD (4/2021), nay chỉ còn 0,001 USD. Tháng 7/2025, KardiaChain đổi tên thành KaiChain, định vị lại là “lớp kinh tế lập trình bởi AI”. Tuy nhiên, việc một số sàn hủy niêm yết KAI khiến cộng đồng lo ngại về tính thanh khoản và sự bền vững.

5. Coin98 (2021)

Nền tảng ra đời năm 2021 do Lê Thanh và Nguyễn Thế Vinh sáng lập, với token C98 ra mắt trên Binance tháng 7/2021. Dự án hướng tới xây dựng một hệ sinh thái DeFi toàn diện, bao gồm Coin98 Super Wallet và Coin98 Exchange, với mục tiêu trở thành “siêu ứng dụng Web3”.

Token C98 từng đạt 5,3 USD (T8/2021), hiện chỉ còn 0,05 USD. Dù dự án tiếp tục mở rộng với Genesis Launch, tích hợp AI…, ngay sau khi Việt Nam ban hành nghị quyết thí điểm thị trường tài sản mã hóa, Coin98 thông báo ngừng cung cấp dịch vụ cho công dân Việt Nam và dừng cập nhật các kênh cộng đồng tiếng Việt.

6. AntEx (2021)

Ra mắt tháng 9/2021, AntEx (token ANTEX ) từng gây tiếng vang khi nhận vốn 2,5 triệu USD từ Shark Nguyễn Hòa Bình (NextTech) qua quỹ Next100Blockchain. AntEx được giới thiệu là hệ sinh thái DeFi toàn diện, xây dựng stablecoin VNDT neo theo VND, với Shark Bình giữ vai trò cố vấn chiến lược.

Tuy nhiên, token ANTEX nhanh chóng mất 99% giá trị. Website, mạng xã hội biến mất, Shark Bình ngừng nhắc đến dự án từ cuối 2021. Đến tháng 3/2023, dự án đổi tên thành Rabbit (RAB) theo tỷ lệ 1.000 ANTEX = 1 RAB, nhưng RAB cũng giảm 95% so với đỉnh, khiến giá trị quy đổi gần như bằng 0.