Doanh nghiệp Việt chi tiền tỉ tuyển người giỏi

Lương tháng tiền tỉ ngày càng phổ biến

Tháng 5.2024, thị trường ngân hàng bất ngờ khi ông Phạm Hồng Hải trở về nước với cương vị quyền Tổng giám đốc Ngân hàng TMCP Phương Đông (OCB). Trong giới ngân hàng , không ai xa lạ với cái tên Phạm Hồng Hải bởi ông là người Việt Nam đầu tiên giữ vị trí Tổng giám đốc HSBC Việt Nam. Với năng lực và kinh nghiệm như vậy, mức thù lao mà OCB bỏ ra để mời ông Phạm Hồng Hải về cũng xứng đáng, hơn 10,4 tỉ đồng/năm, bình quân khoảng 1,3 tỉ đồng/tháng.

Ảnh: Ngọc Thắng

Mới đây, HĐQT Ngân hàng TMCP Kỹ thương (Techcombank) tiếp tục bổ nhiệm TS Jens Lottner làm Tổng giám đốc giai đoạn 2025 - 2030. TS Jens Lottner có hơn 30 năm kinh nghiệm trong lĩnh vực tài chính - ngân hàng tại các tổ chức hàng đầu thế giới như McKinsey & Company, Boston Consulting Group, Ngân hàng Thương mại Siam (Thái Lan). Theo báo cáo tài chính, Techcombank trả lương 25,6 tỉ đồng cho ông Jens Lottner vào năm 2024, tăng 1,5 tỉ đồng so với năm trước đó. Như vậy bình quân mỗi tháng vị tiến sĩ người Đức nhận khoảng 2 tỉ đồng. Ngoài lương, ông Jens Lottner còn được mua 439.000 cổ phiếu ưu đãi do Techcombank chào bán cho nhân sự "dẫn dắt và thực thi chiến lược của ngân hàng " vào nửa cuối năm ngoái với giá chào bán 10.000 đồng, chỉ bằng khoảng phân nửa thị giá. Dưới sự điều hành của ông Jens Lottner và đội ngũ lãnh đạo, Techcombank đạt nhiều chỉ số tích cực. Với kết quả kinh doanh tích cực, thù lao của vị tổng giám đốc này tăng lên 13,13 tỉ đồng trong 6 tháng đầu năm 2025, tương đương mỗi tháng gần 2,2 tỉ đồng. Ở mức thù lao khoảng 1 tỉ đồng/tháng còn có ông Từ Tiến Phát - Tổng giám đốc ACB, ông Nguyễn Đức Vinh - Tổng giám đốc VPBank.

Không chỉ giới tài chính, một số doanh nghiệp trong các lĩnh vực khác cũng mạnh tay trả lương cao cho người quản lý. Như Công ty CP Khử trùng Việt Nam trả ông Trương Công Cứ - Chủ tịch HĐQT - hơn 6,7 tỉ đồng, bình quân hơn 1,1 tỉ đồng/tháng trong nửa đầu năm nay; ông Trần Văn Dũng - Tổng giám đốc - ở mức 5,6 tỉ đồng, bình quân hơn 933 triệu đồng/tháng. Công ty CP Đầu tư Nam Long trả thù lao ban tổng giám đốc gồm 3 người trong 6 tháng lên tới 25,4 tỉ đồng, tăng gần 3 tỉ đồng so với cùng kỳ năm ngoái.

Nhìn vào mức thu nhập trên có thể thấy các doanh nghiệp, ngân hàng Việt trả lương cho nhân sự cấp cao tăng rất nhanh, rất mạnh. Cách đây 10 - 15 năm, một tổng giám đốc doanh nghiệp, ngân hàng nhận lương 200 - 300 triệu đồng/tháng đã gây sửng sốt thì nay các chủ doanh nghiệp Việt không ngần ngại trả thu nhập cao cho vị trí nhân sự điều hành, tổng giám đốc ở mức "khủng", không thua kém gì doanh nghiệp nước ngoài. Có công ty hoạt động trong lĩnh vực sữa sẵn sàng trả 3 tỉ đồng/tháng cho một người Việt ở vị trí chiến lược. Một điều dần trở nên phổ biến trên các báo cáo tài chính của các công ty ngày nay là thù lao của HĐQT còn thấp hơn cả ban giám đốc.

Thu nhập sếp doanh nghiệp nhà nước đang tăng nhanh

So với thu nhập của khối doanh nghiệp tư nhân, các sếp doanh nghiệp nhà nước thấp hơn nhiều. Đây cũng là một trong những nút thắt khiến nhiều đơn vị chưa thể thu hút người tài về cống hiến. Báo cáo "Thu nhập của tổng giám đốc, chủ tịch HĐQT và thành viên độc lập HĐQT tại các công ty đại chúng" do FiinGroup, FiinRating, VNIDA thực hiện vào năm 2024 kết luận: "Thu nhập của CEO ở nhóm doanh nghiệp nhà nước chi phối chưa bằng gần một nửa so với nhóm doanh nghiệp tư nhân cho dù hiệu quả hoạt động (thể hiện qua tỷ suất sinh lời trên vốn chủ sở hữu - ROE) khá tương đồng. Điều này xuất phát từ thực tế là vị trí chủ tịch HĐQT trong các doanh nghiệp nhà nước cũng là các vị trí có tính chất điều hành theo cơ chế hiện nay".

Ảnh: T.X

Theo khảo sát, thu nhập của CEO tại doanh nghiệp nhà nước năm 2023 ở mức 1,4 tỉ đồng/năm, trong khi ở doanh nghiệp có vốn nhà nước lên mức 2,1 tỉ đồng và tại doanh nghiệp tư nhân lên 3 tỉ đồng. Đơn cử trong 6 tháng đầu năm, tổng quỹ lương và thù lao cho HĐQT, ban giám đốc và ban kiểm soát của Vietnam Airlines là 7,09 tỉ đồng, tăng khoảng 25% so với mức 5,68 tỉ đồng của cùng kỳ. Trong đó, thu nhập của Chủ tịch HĐQT Đặng Ngọc Hòa tăng từ 572 triệu lên 793 triệu đồng/6 tháng, và Tổng giám đốc Lê Hồng Hà tăng từ 507 triệu lên 701 triệu đồng. 

Tương tự, Chủ tịch HĐQT Tổng công ty CP khoan và dịch vụ khoan dầu khí (PV Drilling) Mai Thế Toàn nhận hơn 987 triệu đồng trong 6 tháng đầu năm 2025, tăng so với mức 854 triệu đồng của kỳ trước, còn Tổng giám đốc Hồ Vũ Hải nhận thù lao là 1,041 tỉ đồng. Trong năm 2024, Chủ tịch HĐQT BIDV Phan Đức Tú nhận gần 2,7 tỉ đồng/năm (khoảng 225 triệu đồng/tháng), Tổng giám đốc BIDV Lê Ngọc Lâm nhận thù lao 2,3 tỉ đồng/năm (194 triệu đồng/tháng). Chủ tịch VietinBank Trần Minh Bình nhận gần 2,6 tỉ đồng/năm, bình quân hơn 216 triệu đồng/tháng, còn CEO VietinBank Nguyễn Trần Mạnh Trung nhận khoảng 1,91 tỉ đồng/năm (gần 160 triệu đồng/tháng). Ở Vietcombank, HĐQT với 8 thành viên nhận tổng cộng gần 14 tỉ đồng/năm, tương đương bình quân 1,75 tỉ đồng/người/năm (145 triệu đồng/tháng), riêng CEO Vietcombank Lê Quang Vinh nhận thù lao hơn 1,9 tỉ đồng/năm (161 triệu đồng/tháng).

Một tin vui là lương của lãnh đạo doanh nghiệp nhà nước đã được tăng lên. Theo đó, tiền lương tối đa của thành viên hội đồng, kiểm soát viên chuyên trách tại các doanh nghiệp nhà nước có thể gấp 4 lần mức cơ bản, cao nhất 320 triệu đồng/tháng. Nội dung này được thể hiện tại Nghị định 248 của Chính phủ quy định chế độ tiền lương, thù lao, tiền thưởng của người đại diện chủ sở hữu trực tiếp và phần vốn nhà nước, kiểm soát viên trong doanh nghiệp nhà nước. Theo nghị định này, lương cơ bản được áp dụng 30 - 80 triệu đồng/tháng với các chức danh và quy mô doanh nghiệp. Mức tiền lương tối đa hằng tháng của thành viên hội đồng, kiểm soát viên chuyên trách được xác định trên lương cơ bản và lợi nhuận doanh nghiệp. Nếu doanh nghiệp có lãi gấp 2 - 4 lần (hoặc cao hơn) so với chỉ tiêu tối thiểu, tiền lương của lãnh đạo tối đa 2,5 - 4 lần mức cơ bản. Lãnh đạo được nhận lương tối đa gấp đôi lương cơ bản, nếu doanh nghiệp đạt mục tiêu lợi nhuận. Khi doanh nghiệp vượt mục tiêu, họ sẽ được cộng thêm 2% lương cho mỗi 1% lãi vượt, nhưng tổng mức không quá 20% mức lương đó. Ngoài ra, tiền thưởng của thành viên hội đồng và kiểm soát viên được trích từ quỹ khen thưởng, phúc lợi theo luật Quản lý, đầu tư vốn nhà nước, các quy định thưởng khác.

Tinh gọn bộ máy, trả lương cao hơn

Không chỉ các địa phương, cơ quan nhà nước mà khối doanh nghiệp cũng thực hiện tinh gọn bộ máy khá mạnh trong thời gian qua. Đơn cử hồi tháng 3, các cổ đông Tập đoàn Xăng dầu Việt Nam (Petrolimex) đã thông qua phương án sáp nhập Tổng công ty Dịch vụ Xăng dầu Petrolimex (PTC) - đơn vị phụ trách vận tải, vào tập đoàn mẹ. Việc sáp nhập gắn với áp dụng mô hình trung tâm quản lý, điều động tập trung (DOC) đặt dưới sự quản lý điều hành trực tiếp của tập đoàn, tạo điều kiện thuận lợi trong việc triển khai áp dụng công nghệ thông tin, thay đổi về cơ bản mô hình quản trị, điều hành tập trung, trực tiếp nhằm tối ưu hóa công tác logistics của Petrolimex và nguồn lực của cả hệ thống. Qua đó góp phần tiết giảm chi phí kinh doanh của cả chuỗi Petrolimex. Trong báo cáo 6 tháng mới đây, thù lao của người quản lý gồm chủ tịch HĐQT, thành viên HĐQT, tổng giám đốc, phó tổng giám đốc, kế toán trưởng, thành viên ban kiểm soát của Petrolimex là 106,27 triệu đồng/người/tháng. Thù lao của thành viên độc lập HĐQT hơn 23,7 triệu đồng/tháng. Tổng mức thù lao đều tăng so với cùng kỳ năm ngoái.

Luật sư Trần Xoa, Giám đốc Công ty luật Minh Đăng Quang, nhận xét các hoạt động cắt giảm chi phí cũng như ứng dụng công nghệ AI vào hoạt động kinh doanh giúp bộ máy doanh nghiệp giảm đáng kể số lượng nhân sự. Một doanh nghiệp trước đây có 100 người, làm ra lợi nhuận 10 tỉ đồng nay cắt giảm còn 80 người. Những người còn ở lại làm phần công việc của 20 người đã nghỉ để đảm bảo phần lợi nhuận 10 tỉ đồng. Tính trên hiệu suất làm việc thì thu nhập cho người lao động sẽ được tăng lên. Tăng lương thưởng không chỉ là động lực khuyến khích người lao động mà còn là một khoản đầu tư cho công việc. "Tinh gọn bộ máy vận hành nhưng trả lương xứng đáng cho những người đang làm việc để doanh nghiệp phát triển hiệu quả hơn là điều cần thiết. Ngày nay, mức thu nhập từ vài trăm triệu đồng đến 2 - 3 tỉ đồng cho một vị trí tổng giám đốc, người quản lý không còn là chuyện hiếm hoi. Các ông chủ Việt chấp nhận trả mức thù lao cao thu hút chất xám không chỉ trong mà còn cả nước ngoài", luật sư Trần Xoa nói.

Tại một diễn đàn hồi tháng 7, đại diện công ty hoạt động trong lĩnh vực tuyển dụng nhân sự Navigos Search cho biết có những ngân hàng cần một lượng lớn nhân lực công nghệ để hoạt động và đã tuyển dụng từ nước ngoài, thu hút nhân tài và chuyên gia từ nước ngoài về Việt Nam. Đặc biệt, nguồn cung nhân sự mảng data, AI... rất khan hiếm. Khi tuyển chuyên gia, ứng viên từ nước ngoài về Việt Nam, mức lương cho vị trí chuyên gia, giám đốc trung tâm khoảng từ 10.000 - 30.000, 40.000 USD, tương đương khoảng 300 - 700, 800 triệu đồng. Mặc dù đưa ra mức lương hấp dẫn nhưng để tuyển được đúng người thì vẫn còn rất khó. Mặt khác, việc tinh gọn bộ máy, đóng cửa hàng loạt phòng giao dịch khiến nhân sự của ngân hàng giảm từ vài trăm đến hàng nghìn người. Với tổng quỹ lương không thay đổi thì những người còn lại kỳ vọng có mức thu nhập tăng lên.

Trong chiến lược phát triển nguồn nhân lực đáp ứng ngày càng cao, nhiều doanh nghiệp Việt đã chủ động tìm kiếm nhân sự từ các nước. Chiến dịch "Overseas Talent Roadshow" được Techcombank triển khai những năm qua thu hút nhân sự Việt từ các thị trường như Singapore, Anh, Pháp, Mỹ, Úc... về nước làm việc. Đây được xem là bước đi chiến lược nhằm bổ sung nguồn nhân lực chất lượng cao, kết hợp kinh nghiệm quốc tế và am hiểu thị trường nội địa. Cách đây hơn 10 năm, chủ một công ty nước giải khát cũng sẵn sàng chi số tiền lớn để mời người nước ngoài về làm việc. Theo chủ doanh nghiệp này, chiến lược của doanh nghiệp thời điểm lúc bấy giờ là thúc đẩy hàng hóa xuất khẩu ra thị trường các nước, điều này đòi hỏi nhân sự phải biết được thị trường các nước, biết về công nghệ tiên tiến đưa sản phẩm đáp ứng các chuẩn quốc tế... "Việc tuyển dụng họ sẽ giúp công ty phát triển chuyên nghiệp hơn, qua đó những người quản lý Việt có thể học được nhiều kinh nghiệm trong tư duy, quản lý từ nhân sự đến quy trình hoạt động, ứng dụng công nghệ, cắt giảm những chi phí… Đầu tư vào nhân sự không bao giờ thua lỗ", vị này cho hay.

Có thể thấy, công cuộc tinh gọn bộ máy đang được đẩy mạnh ở tất cả các doanh nghiệp. Ở chiều ngược lại, họ cũng sẵn sàng trả lương khủng để tuyển những nhân sự có tài, có tâm phục vụ chiến lược phát triển của mình.