“Giải mã” bức tranh lợi nhuận quý 3/2025 của ngành Xây dựng

Lãi kỷ lục, nhiều ông lớn báo lợi nhuận tăng bằng lần

Tổng doanh thu từ 99 doanh nghiệp ngành xây dựng trên sàn chứng khoán đã công bố BCTC quý 3/2025 đạt hơn 44,5 ngàn tỷ đồng, tăng 26% so với cùng kỳ; trong khi lãi ròng cao kỷ lục gần 5,2 ngàn tỷ đồng, tăng 422%. Biên lãi gộp toàn ngành quý này ở mức 11%.

Dữ liệu cho thấy, có 49/99 doanh nghiệp lãi tăng trưởng; trong đó, có tới 30 đơn vị tăng bằng lần.

Mức tăng đột biến chủ yếu nhờ lợi nhuận cao của các doanh nghiệp đầu ngành. Tuy nhiên, đóng góp phần lớn vào bức tranh lợi nhuận đó lại không từ hoạt động kinh doanh chính.

Chẳng hạn, Vinaconex (HOSE: VCG) với lãi ròng cao lịch sử gần 3,3 ngàn tỷ đồng, chiếm tới 63% tổng lợi nhuận toàn ngành, nhờ thoái vốn khỏi dự án bất động sản nghỉ dưỡng Cát Bà Amatina.

Lũy kế 9 tháng, VCG lãi gần 3,8 ngàn tỷ đồng, tăng 394% so với cùng kỳ, vượt 215% mục tiêu lợi nhuận đề ra cho cả năm.

Giữ vị trí quán quân về tỷ lệ tăng lợi nhuận là CTCP Đầu Tư và Xây dựng 40 (HNX: L40) khi mang về mức lợi nhuận cao kỷ lục hơn 135 tỷ đồng, gấp 62 lần cùng kỳ. Và kết quả này cũng nhờ khoản lãi chênh lệch chuyển nhượng CTCP Phức Hợp Hà My - chủ đầu tư dự án Khu đô thị phức hợp Hà My tại Đà Nẵng. Sau 9 tháng, lãi ròng của L40 đạt hơn 139 tỷ đồng, gấp hơn 30 lần cùng kỳ, vượt xa kế hoạch năm.

Tập đoàn Xây dựng Hòa Bình (UPCoM: HBC) cũng có quý khởi sắc với 182 tỷ đồng lợi nhuận, gấp 23 lần. Phần lớn từ tiền lãi chậm thanh toán được tòa án phán quyết có lợi cho Công ty. Tuy nhiên, tính chung 9 tháng, lợi nhuận HBC lại giảm 72%, về còn 238 tỷ đồng, tương đương 72% mục tiêu năm 2025.

Trong khi đó, Coteccons (HOSE: CTD) mở màn quý đầu năm tài chính 2026 (từ 1/7 - 30/9/2025) với lợi nhuận ròng gần 300 tỷ đồng, gấp hơn 3 lần cùng kỳ, động lực đến từ mảng kinh doanh cốt lõi - hợp đồng xây dựng tăng 59%, thực hiện hơn 40% kế hoạch năm.

Mười doanh nghiệp báo doanh thu ngàn tỷ

Quý 3, có 10 doanh nghiệp xây dựng đạt doanh thu trên ngàn tỷ đồng. Ngoài các ông lớn duy trì doanh thu cao như CTD, VCG, CC1 hay PC1, quý này có sự góp mặt của FECON (HOSE: FCN) với gần 1.143 tỷ đồng, tăng 53%; lãi ròng gần 15 tỷ đồng, tăng 105%.

Doanh thu Tập đoàn Đạt Phương (HOSE: DPG) gần 1.176 tỷ đồng, lợi nhuận 72 tỷ đồng, tăng lần lượt 58% và 265%. Licogi 13 (HNX: LIG) mang về 1.231 tỷ đồng doanh thu, tăng 76%; nhưng lợi nhuận lại giảm phân nửa, về còn gần 600 triệu đồng.

“Kẻ cười người khóc”

Bên cạnh nhóm tăng trưởng, không ít doanh nghiệp tiếp tục đối mặt với thua lỗ nặng.

Tập đoàn Đua Fat (UPCoM: DFF) nối dài quý lỗ thứ 9 liên tiếp với con số kỷ lục hơn 368 tỷ đồng, đưa lỗ lũy kế lên hơn 1.273 tỷ đồng, vốn chủ sở hữu âm hơn 473 tỷ đồng.

Tổng CTCP Xây dựng Công nghiệp Việt Nam (VVN) lỗ quý thứ 12 liên tiếp, với 106 tỷ đồng; lỗ lũy kế gần 3.233 tỷ đồng; vốn chủ sở hữu âm hơn 2.386 tỷ đồng.

Đáng chú ý, sau chuỗi thua lỗ kéo dài tới 38 quý liên tiếp (từ quý 1/2016), Vinaconex 39 (UPCoM: PVV) kết thúc quý 3 năm nay với lợi nhuận cao đột biến - lên hơn 200 tỷ đồng, nhưng không phải nhờ hoạt động kinh doanh cốt lõi mà nhờ chuyển nhượng tài sản đảm bảo để cấn trừ nghĩa vụ nợ với ngân hàng. Qua đó, PVV giảm lỗ lũy kế xuống còn hơn 334 tỷ đồng, vốn chủ sở hữu vẫn còn âm hơn 12 tỷ đồng.

Nặng nợ phải thu

Một trong những vấn đề lớn nhất của nhóm doanh nghiệp xây dựng là thu hồi công nợ. Theo bảng cân đối kế toán của 10 doanh nghiệp có tổng tài sản lớn nhất tính đến ngày 30/9/2025, các khoản phải thu ngắn hạn, đặc biệt là phải thu ngắn hạn của khách hàng đang chiếm tỷ trọng cực lớn.

Trong đó, Hưng Thịnh Incons (HOSE: HTN) có khoản phải thu ngắn hạn gần 6.3 ngàn tỷ đồng, chiếm tới 84% tổng tài sản, phần lớn là phải thu của khách hàng hơn 2,7 ngàn tỷ đồng.

Khoản phải thu ngắn hạn của Tập đoàn Xây dựng SCG (HNX: SCG) gần 9 ngàn tỷ đồng, tăng 46% so với đầu năm và chiếm 77% tổng nguồn vốn, với khoản phải thu của khách hàng gần 3,7 ngàn tỷ đồng.

Xét về giá trị, CTD có khoản phải thu ngắn hạn lớn nhất - hơn 15,8 ngàn tỷ đồng, chiếm 51% tổng tài sản, với 96% là phải thu của khách hàng, dự phòng khó đòi hơn 1,3 ngàn tỷ đồng.

VCG có khoản phải thu ngắn hạn tăng đột biến lên gần 12,2 ngàn tỷ đồng, hơn gấp đôi đầu năm, chiếm 42% tổng tài sản, do ghi nhận 6,3 ngàn tỷ đồng khoản phải thu về cho vay ngắn hạn, gấp 9,4 lần đầu năm. Dự phòng phải thu khó đòi hơn 527 tỷ đồng.