Hộ kinh doanh doanh thu trên 3 tỉ có nên lên doanh nghiệp?

Cục Thuế (Bộ Tài chính) vừa chính thức đề xuất sau khi xóa thuế khoán sẽ quản lý thuế hộ kinh doanh theo 3 ngưỡng doanh thu: từ 200 triệu đồng trở xuống, từ trên 200 triệu đồng đến 3 tỉ đồng và từ trên 3 tỉ đồng.

Ngưỡng doanh thu và mức thuế suất của từng sắc thuế với 3 nhóm hộ kinh doanh nêu trên như bảng dưới đây: 

ẢNH: CHỤP MÀN HÌNH

Luật sư Nguyễn Văn Được, Tổng giám đốc Công ty TNHH Kế toán và Tư vấn thuế Trọng Tín, Ủy viên Ban Chấp hành Hội Tư vấn thuế Việt Nam, rất đồng tình với cách tiếp cận quản lý thuế chia hộ kinh doanh theo 3 nhóm doanh thu: dưới ngưỡng chịu thuế, trên ngưỡng chịu thuế, dưới ngưỡng doanh nghiệp vừa và nhỏ.

Nhấn mạnh đề xuất đưa ra phù hợp với các quy định pháp luật hiện hành, song vị chuyên gia này cho rằng chưa phù hợp với thực tiễn, cần tiếp tục hoàn thiện khi có điều kiện chín muồi về đồng bộ hệ thống pháp luật.

Ông Được phân tích, theo luật Thuế giá trị gia tăng, từ ngày 1.1.2026, ngưỡng doanh thu miễn thuế là 200 triệu đồng/năm. Tuy nhiên, cơ quan quản lý đang xem xét điều chỉnh ngưỡng này.

"Nhiều ý kiến đề xuất nâng ngưỡng doanh thu miễn thuế lên khoảng 400 - 500 triệu đồng/năm. Công ty TNHH Kế toán và Tư vấn thuế Trọng Tín cũng đã có văn bản gửi các cơ quan quản lý đề xuất nâng mức này lên tối đa 1 tỉ đồng/năm. 

Nếu thời gian tới, ngưỡng doanh thu miễn thuế được nâng lên, đề xuất Bộ Tài chính tiếp tục giữ cách tiếp cận chia nhóm hộ kinh doanh theo doanh thu để quản lý thuế như trên, song tự động điều chỉnh các ngưỡng doanh thu và mức thuế suất của từng sắc thuế cho phù hợp", ông Được nói.

"Doanh thu trên 3 tỉ nên lên doanh nghiệp để được hưởng nhiều ưu đãi"

Luật Thuế thu nhập doanh nghiệp 2025 (có hiệu lực ngày 1.10) quy định: thuế suất thuế thu nhập doanh nghiệp là 20%; thuế suất 15% áp dụng đối với doanh nghiệp có tổng doanh thu năm không quá 3 tỉ đồng; thuế suất 17% áp dụng đối với doanh nghiệp có tổng doanh thu năm từ trên 3 tỉ đồng đến không quá 50 tỉ đồng.

ẢNH: ĐAN THANH

Theo Nghị quyết 198 về một số cơ chế, chính sách đặc biệt phát triển kinh tế tư nhân (có hiệu lực từ ngày 17.5), doanh nghiệp nhỏ và vừa sẽ được miễn thuế thu nhập doanh nghiệp trong 3 năm kể từ ngày được cấp giấy chứng nhận đăng ký doanh nghiệp lần đầu.

Trước đề xuất mới của Cục Thuế, vấn đề nhận được khá nhiều sự quan tâm là hộ kinh doanh có quy mô doanh thu như thế nào thì nên lên doanh nghiệp?

Theo ông Được, mô hình quản lý thuế với nhóm hộ kinh doanh có doanh thu từ trên 3 tỉ đồng/năm mà Cục Thuế đề xuất cơ bản tương đồng với cách quản lý thuế đang áp dụng với doanh nghiệp nhỏ và vừa. Điều này không chỉ đảm bảo tính đồng bộ về pháp luật mà còn đảm bảo tính công bằng, bình đẳng cũng như khuyến khích hộ kinh doanh chuyển lên doanh nghiệp.

Thông thường, hộ kinh doanh có doanh thu trên 3 tỉ đồng/năm đã có quy mô nhất định. Nếu hộ kinh doanh có đủ điều kiện, quản lý, chuyên môn kỹ thuật tốt thì rất nên chuyển lên doanh nghiệp để được hưởng nhiều chính sách ưu đãi, điển hình là chính sách miễn thuế thu nhập doanh nghiệp 3 năm kể từ ngày được cấp giấy chứng nhận lần đầu.

"Hộ kinh doanh chuyển lên doanh nghiệp, nếu quản trị tốt thì 3 năm đầu tiên hầu như không phải đóng đồng thuế nào", ông Được nhấn mạnh.

Cũng cho rằng với nhóm hộ kinh doanh có doanh thu trên 3 tỉ đồng, việc khuyến khích chuyển thành doanh nghiệp là xu thế hợp lý, song theo chuyên gia kinh tế Nguyễn Quang Huy (Khoa Tài chính - Ngân hàng, Trường đại học Nguyễn Trãi), điều này chỉ thực sự khả thi khi hộ được hỗ trợ đúng và đủ.

Bên cạnh ưu đãi về thuế và thủ tục, cần có chính sách hỗ trợ chuyển đổi toàn diện, gồm: hỗ trợ chi phí và thủ tục ban đầu, miễn hoặc giảm lệ phí đăng ký, hỗ trợ khai báo, kế toán và tư vấn pháp lý trong giai đoạn đầu hoạt động.

Đào tạo sử dụng phần mềm kế toán, kê khai thuế và công cụ số hóa quản trị, giúp hộ kinh doanh quen dần với phương thức quản lý hiện đại, giảm rủi ro sai sót và chi phí tuân thủ.

Đào tạo tư duy khởi nghiệp, kỹ năng quản trị, điều hành và phát triển thị trường, hình thành nền tảng doanh nhân mới năng động, minh bạch và có tầm nhìn dài hạn…

Cơ quan thuế có thể đồng hành hỗ trợ trong 5 năm đầu, thông qua chương trình "học quyết toán cùng cơ quan thuế", để doanh nghiệp mới làm quen, được hướng dẫn thực hành, yên tâm tập trung vào sản xuất kinh doanh.

"Những chính sách này không chỉ giúp hộ kinh doanh chuyển đổi suôn sẻ, mà còn hình thành văn hóa tuân thủ tự nguyện, biến quá trình chuyển đổi thành cơ hội học tập và phát triển bền vững", ông Huy nhấn mạnh.