Kiến nghị giữ nguyên mô hình Chi nhánh văn phòng đăng ký đất đai

Theo bản kiến nghị, chính quyền địa phương 2 cấp đang gặp nhiều khó khăn vướng mắc do cán bộ chưa quen các chính sách. Mô hình mới tuy ổn định nhưng vẫn còn nhiều việc cần có thời gian để chuẩn y theo chính sách của các luật liên quan.

Đặc biệt, luật Đất đai 2024 quy định việc số hóa dữ liệu đất đai và hiện nay các địa phương đang bắt đầu thực hiện thống kê cơ sở dữ liệu trong 90 ngày theo kế hoạch thống nhất giữa Bộ Công an và Bộ Nông nghiệp và Môi trường.

Nếu xóa bỏ Chi nhánh văn phòng đăng ký đất đai kể từ 15.10.2025 để kiện toàn cho chính quyền cấp xã thực hiện một cửa về giải quyết thủ tục đất đai cho người dân sẽ gặp rất nhiều trở ngại.

ẢNH: ĐÌNH SƠN

Điển hình như tại TP.HCM, sau sáp nhập hiện dần hoàn thiện số liệu, dữ liệu địa hành chính; đang phục vụ làm sạch dữ liệu đất đai trong 90 ngày. Đồng thời số hóa dữ liệu đất đai về số lô, số thửa trong cơ sở dữ liệu quốc gia. Khi cơ sở dữ liệu chưa được số hóa trên không gian mạng hay nói cách khác chưa số hóa dữ liệu quốc gia về đất đai trên VNeID thì việc lùi lại thời gian kết thúc Chi nhánh văn phòng đăng ký đất đai chuyển về chính quyền cấp xã là rất cần thiết, ít nhất là lùi áp dụng ở các thành phố có dữ liệu quá lớn như TP.HCM và TP.Hà Nội.

Không chỉ vậy, bản chất các Chi nhánh văn phòng đăng ký đất đai là đơn vị sự nghiệp tự chủ hoàn toàn về kinh phí, nguồn nhân lực thuê ngoài khá nhiều để phục vụ nhu cầu thiết thực của người dân. Vì thế, nếu cấp xã tiếp nhận công việc của Chi nhánh văn phòng đăng ký đất đai sẽ rất khó cho tăng biên chế và nguồn lương chi trả cho bộ máy vốn đang tinh giảm và giảm chi ngân sách.

Do đó, Viện Kinh tế tài nguyên và môi trường TP.HCM kiến nghị xem xét tính khả thi và tiện lợi cho số hóa dữ liệu đất đai nên lùi lại thời gian kết thúc Chi nhánh văn phòng đăng ký đất đai ít nhất là đến sau khi hoàn thành cơ sở dữ liệu quốc gia hay nói cách khác số hóa dữ liệu đất đai. Khi đó, chính quyền cấp xã vận hành và phục vụ người dân về thủ tục đất đai sẽ thuận tiện hơn rất nhiều. Nếu thực hiện ngay trong tháng 10.2025 sẽ rất khó về hạ tầng thiết bị và dữ liệu đất đai truy xuất kể cả yếu tố con người về chuyên môn sẽ không đáp ứng kịp, từ đó gây phiền toái hơn cho người dân.

"Trong thời gian tới, khi hoàn thành cơ sở dữ liệu quốc gia hay còn gọi Trung tâm chuyển đổi số quốc gia sử dụng công nghệ số Blochchain đi vào hoạt động có thể xử lý cùng lúc hàng triệu dữ liệu, hàng triệu truy cập/giây sẽ đáp ứng nhu cầu giải quyết về đất đai nhanh chóng cho người dân, hạn chế được rất nhiều vướng mắc như hiện nay đối với chính quyền cấp xã mới nên tính đến việc bỏ Chi nhánh văn phòng đăng ký đất đai hay không. Không chỉ vậy, còn phải tính đến việc giao thẩm quyền cấp giấy chứng nhận (sổ hồng) cho Chi nhánh văn phòng đăng ký đất đai , kể cả cấp giấy lần đầu để giảm biên chế cho chính quyền cấp xã, từ đó giảm chi cho ngân sách nhà nước", TS Phạm Viết Thuận kiến nghị. 

Trước đó, Đảng ủy Cục Quản lý đất đai kiến nghị chuyển giao thẩm quyền và chức năng, nhiệm vụ của Chi nhánh văn phòng đăng ký đất đai về UBND cấp xã. Trong khi đó vẫn giữ nguyên Văn phòng đăng ký đất đai.