Loại Pháp, nước đồng minh của Mỹ chốt Trung Quốc xây đường cao tốc 1,5 tỷ USD trong 2 năm, cho Bắc Kinh vận hành gần 30 năm để thu hồi vốn

Ngày 28/11, Kenya và 2 doanh nghiệp nhà nước Trung Quốc khởi công dự án mở rộng tuyến cao tốc trị giá tổng cộng 1,5 tỷ USD. Động thái này đánh dấu sự trở lại của Bắc Kinh trong các dự án hạ tầng lớn tại nền kinh tế Đông Phi sau nhiều năm vắng bóng.

Dự án chia làm 2 giai đoạn, được tài trợ theo mô hình kết hợp vay nợ và vốn góp. Phương thức này đang trở nên phổ biến hơn trong bối cảnh mô hình cho vay truyền thống của Trung Quốc gây lo ngại về gánh nặng nợ tại nhiều quốc gia.

“Chúng tôi không còn dư địa để vay thêm”, ông Kefa Seda, trưởng ban đối tác công tư thuộc Bộ Tài chính Kenya, nói với Reuters trước lễ khởi công.

Dự án nhằm nâng cấp trục giao thông huyết mạch nối cảng Mombasa với khu vực phía tây Kenya và các quốc gia không giáp biển như Uganda, thông qua thủ đô Nairobi.

Sau giai đoạn rót hàng tỷ USD vào các dự án hạ tầng, Trung Quốc bắt đầu giảm mạnh cho vay tại châu Phi từ năm 2019 do lo ngại về khả năng trả nợ của các nước, trong đó có Kenya.

Tại hội nghị với lãnh đạo châu Phi năm ngoái, Bắc Kinh cam kết cung cấp 50 tỷ USD tín dụng và đầu tư trong 3 năm nhằm tái định vị vai trò tại lục địa này.

Đầu năm nay, Kenya đã hủy thỏa thuận với liên danh do Vinci SA (Pháp) dẫn đầu cho dự án mở rộng cao tốc này. Thỏa thuận mới với phía Trung Quốc được công bố trong chuyến thăm Bắc Kinh của Tổng thống Kenya William Ruto hồi tháng 4.

Trong giai đoạn đầu của dự án, tập đoàn China Road and Bridge Corporation phối hợp với Quỹ hưu trí quốc gia Kenya (NSSF) sẽ nâng cấp 2 đoạn đường hiện hữu, đưa tuyến cao tốc 1 làn dài 139 km thành đường 4-6 làn, theo Cơ quan đường cao tốc Kenya (KENHA). Tổng vốn đầu tư cho giai đoạn 1 là 863 triệu USD

Ở giai đoạn 2, Shandong Hi-Speed Road and Bridge International – công ty con của Tập đoàn Shandong Hi-Speed – sẽ mở rộng đoạn đường 1 làn dài 94 km thành cao tốc 6 làn, với tổng vốn đầu tư 678,56 triệu USD.

Tỷ lệ vốn cho mỗi giai đoạn của dự án sẽ là 75% nợ vay và 25% vốn góp. NSSF sẽ góp 45% phần vốn chủ sở hữu ở giai đoạn mà cơ quan này tham gia.

Nguồn vốn vay có thể đến từ các ngân hàng thương mại Trung Quốc và các tổ chức nhà nước như Ngân hàng Xuất nhập khẩu Trung Quốc, theo ông Seda.

Các nhà thầu có thời hạn đến cuối năm 2027 để hoàn thành xây dựng. Sau đó, họ sẽ được nhượng quyền thu phí trong 28 năm để thu hồi vốn.

Ngày 24/6/2024, cựu Tổng thống Mỹ Joe Biden đã tuyên bố Kenya là “đồng minh lớn của Mỹ bên ngoài NATO”. Với động thái trên, Kenya trở thành quốc gia châu Phi cận Sahara đầu tiên được công nhận vị thế này.

Tham khảo: Reuters