Mặt hàng của Việt Nam khiến Mỹ "mê tít", có quốc gia còn tăng nhập khẩu gần 1.000%

Trong tháng 11/2025, xuất khẩu ghẹ của Việt Nam ghi nhận tín hiệu tăng trưởng tích cực. Tổng xuất khẩu ghẹ đạt gần 10 triệu USD, trong đó Mỹ chiếm hơn 86% kim ngạch, tăng 17% so với cùng kỳ năm 2024.

Tính chung 11 tháng năm 2025 , theo số liệu thống kê của Hải quan Việt Nam, kim ngạch xuất khẩu ghẹ tăng 9% so với cùng kỳ 2024, đạt 81 triệu USD. Riêng thị trường Mỹ đạt gần 67 triệu USD, tăng 15% so với cùng kỳ. Con số này chiếm gần 83% tổng kim ngạch xuất khẩu của Việt Nam.

Nhu cầu tại Mỹ, đặc biệt đối với nhóm sản phẩm thịt ghẹ thanh trùng, tiếp tục là động lực quan trọng, khi thị trường này phụ thuộc lớn vào nguồn cung nhập khẩu .

Theo số liệu thống kê của Bộ Nông nghiệp Mỹ, những năm gần đây nước này đã nhập khoảng 62 triệu pound thịt ghẹ thanh trùng trong một năm và phần lớn nguồn nhập khẩu sản phẩm này vào Mỹ có thể bị tác động nếu các hạn chế của các điều khoản của Đạo luật Bảo vệ Động vật biển có vú (MMPA) được áp dụng rộng.

Bên cạnh Mỹ, EU là thị trường điểm sáng đáng chú ý, với kim ngạch xuất khẩu trong 11 tháng đầu năm 2025 đạt gần 3 triệu USD, tăng 109% so với cùng kỳ. Trong đó, xuất khẩu sang Pháp và Bỉ tăng "phi mã" ở mức ba con số, lần lượt là 121% và 952%. Trong khi đó, xuất khẩu sang các thị trường CPTPP và Trung Quốc đều giảm.

Hiện tại, nhu cầu tại EU và CPTPP đang dịch chuyển mạnh sang các sản phẩm tiện lợi, an toàn, có chứng nhận – những yếu tố mà ngành ghẹ chế biến của Việt Nam đang dần đáp ứng tốt. Điều này mở ra cơ hội để doanh nghiệp chuyển dịch cơ cấu sản phẩm theo hướng chế biến sâu, nâng giá trị xuất khẩu.

Theo nhận định của Hiệp hội Chế biến và Xuất khẩu Thủy sản Việt Nam (VASEP), thị trường ghẹ thế giới những năm gần đây cạnh tranh khốc liệt hơn do sự gia tăng sản lượng của các quốc gia nuôi trồng lớn, đồng thời tiêu chuẩn nhập khẩu ở phương Tây ngày càng siết chặt. Tuy nhiên, ghẹ Việt Nam vẫn được đánh giá cao nhờ chất lượng thịt, quy trình sản xuất sạch và khả năng đáp ứng tiêu chuẩn quốc tế. Đây là lợi thế cạnh tranh quan trọng để Việt Nam duy trì tốc độ tăng trưởng tại Mỹ, EU và khối CPTPP.

Bên cạnh đó, các nhà nhập khẩu ngày càng ưu tiên truy xuất nguồn gốc, bền vững (MSC, FIP) và chế biến giá trị gia tăng. Điều này buộc doanh nghiệp Việt Nam phải thích ứng nhanh hơn về quy trình và hồ sơ. Đây cũng là hướng đi để ghẹ Việt Nam "đỡ lệ thuộc" vào biến động chính sách của một thị trường đơn lẻ.

Với đà tăng trưởng như hiện nay, VASEP dự báo xuất khẩu ghẹ của Việt Nam có cơ hội duy trì tăng trưởng trong 2026 nếu Mỹ tiếp tục cho phép nhập khẩu trong thời gian Cơ quan Quản lý Khí quyển và Đại dương Quốc gia Mỹ (NOAA/NMFS) xem xét lại, và Việt Nam nhanh chóng chuẩn hóa hồ sơ tuân thủ theo MMPA.

Trước đó, Cơ quan Nghề cá thuộc Cục Quản lý Khí quyển và Đại dương Quốc gia Hoa Kỳ đã xác định: Các sản phẩm thủy sản nhập khẩu vào nước này từ những nghề cá không được "công nhận tương đương" sẽ bị cấm nhập vào Mỹ từ ngày 1/1/2026.

Đồng thời, NOAA cũng lưu ý cơ chế Chứng nhận thuỷ sản, sản phẩm thuỷ sản đạt yêu cầu XK vào Hoa Kỳ (COA) ngay cả khi một lô hàng không thuộc diện cấm, nhưng "trùng mã số Biểu thuế Hài hòa Hoa Kỳ (HTS)/cùng nước xuất xứ" với nhóm bị cấm, hàng có thể phải kèm chứng nhận để chứng minh không liên quan nghề cá bị cấm từ 1/1/2026. Đây là điểm có thể làm tăng chi phí tuân thủ và kéo dài thời gian thông quan.

VASEP cũng đánh giá EU nhiều khả năng tiếp tục là "điểm tựa" nhờ tốc độ tăng trưởng mạnh. Tuy nhiên, tăng trưởng sẽ đi kèm điều kiện: Truy xuất–bền vững–chế biến sâu trở thành "vé vào cửa" ngày càng phổ biến.