PGS.TS Ngô Trí Long: “Ở các nước đều đánh thuế giao dịch vàng… tôi mong kỳ này Quốc hội sẽ thông qua và đưa vào thuế thu nhập cá nhân”

Giá vàng tăng 56% trong năm 2025

Tại Diễn đàn Kinh doanh 2026 với chủ đề "Không gian tăng trưởng mới: Cơ hội và chiến lược" do Nhịp sống Kinh doanh – BizLIVE diễn ra sáng nay, nhiều chuyên gia cho rằng vàng đang trở lại vai trò tâm điểm của thị trường tài chính toàn cầu. Tuy nhiên, cùng với đà tăng mạnh của giá vàng, Việt Nam cũng cần khung chính sách rõ ràng để quản lý, minh bạch hóa và tận dụng hiệu quả nguồn lực vàng trong dân.

Trong tham luận chia sẻ tại diễn đàn, ông Huỳnh Minh Tuấn, Nhà sáng lập FIDT, cho biết trong 10 tháng đầu năm 2025, giá vàng đã tăng tới 56%, mức tăng mạnh nhất trong gần hai thập kỷ.

Theo ông, có ba động lực chính dẫn dắt đà tăng này: Thứ nhất, chính sách lãi suất của Cục Dự trữ Liên bang Mỹ (FED) – việc FED hạ lãi suất chậm hơn kỳ vọng khiến dòng tiền tiếp tục tìm đến vàng như kênh giữ giá trị an toàn.

Thứ hai, rủi ro kinh tế toàn cầu gia tăng do căng thẳng thương mại và chính sách thuế quan giữa các nền kinh tế lớn.

Thứ ba, các ngân hàng trung ương toàn cầu – đặc biệt là Trung Quốc và Ấn Độ – đã tăng mạnh mua ròng vàng, đẩy nhu cầu lên mức cao kỷ lục.

"Với bối cảnh nhiều bất ổn, vàng được dự báo sẽ tiếp tục là tâm điểm đầu tư trong thời gian tới," ông Tuấn nhận định.

Theo ông, tại Việt Nam, giá vàng trong nước biến động mạnh do chênh lệch lớn với giá thế giới, có thời điểm lên tới hơn 10%. Tuy nhiên, việc bỏ độc quyền vàng miếng và nghiên cứu triển khai Sàn giao dịch vàng quốc gia sẽ là "bước ngoặt" trong quản lý, giúp minh bạch hóa dữ liệu, kiểm soát giao dịch bất thường và ngăn chặn đầu cơ, rửa tiền.

"Từ siết chặt sang quản lý là tư duy đúng đắn. Khi sàn vàng đi vào hoạt động, dòng vốn trong dân sẽ được huy động và lưu thông hợp pháp, thay vì 'ngủ yên' trong két sắt," ông Tuấn nói.

Đề xuất đánh thuế thu nhập từ giao dịch vàng

Một nội dung được thảo luận sôi nổi tại diễn đàn là đánh thuế giao dịch vàng , hướng tới tạo công bằng và bình ổn thị trường.

Ông Ngô Trí Long, chuyên gia kinh tế, cho biết dự thảo chính sách mới đề xuất áp thuế 0,1% đối với các giao dịch vàng có giá trị từ 20 triệu đồng trở lên, được thực hiện qua tài khoản ngân hàng. Theo ông, Bộ Tài chính và Ngân hàng Nhà nước đã thống nhất cơ chế thuế này, đồng thời phải phân biệt rõ giữa người đầu tư đầu cơ ngắn hạn và người tích sản dài hạn.

"Ở các nước, giao dịch vàng đều chịu thuế. Việc áp thuế thu nhập cá nhân 0,1% là hợp lý, đánh trúng đối tượng đầu cơ và góp phần bình ổn thị trường vàng," ông Long nhấn mạnh.

Cũng theo ông Long, nếu được Quốc hội thông qua, quy định này sẽ đưa giao dịch vàng trở lại đúng nghĩa là một hoạt động đầu tư tài chính minh bạch, đồng thời giúp hạn chế giao dịch ngầm, thất thoát ngoại tệ và thất thu thuế.

Đồng quan điểm trên, ông Nguyễn Quang Huy (Đại học Nguyễn Trãi) cho rằng việc đánh thuế là cần thiết, song cần thiết kế ngưỡng giá trị và thời gian nắm giữ phù hợp để tránh đánh đồng giữa đầu cơ và tích sản. "Người Việt có thói quen mua vàng để tích lũy, không phải đầu cơ ngắn hạn. Chính sách cần tính đến hành vi này để đảm bảo công bằng và không làm méo mó thị trường," ông Huy nói.

Ông Huy cho rằng nếu thực thi đúng hướng, việc đánh thuế không chỉ giúp Nhà nước tăng thu ngân sách mà còn nâng cao tính chuyên nghiệp của thị trường, tương tự cách các quốc gia phát triển đã làm trong nhiều năm qua.

Còn theo ông Huỳnh Minh Tuấn, một giải pháp khác giúp thị trường vàng bình ổn sẽ đến từ việc vận hành Sàn giao dịch vàng quốc gia có thể được triển khai trong năm 2026. Khi đó, toàn bộ hoạt động mua bán sẽ được ghi nhận qua hệ thống điện tử, giảm tình trạng "hai giá" và buôn bán không hóa đơn.

"Khi dữ liệu được chuẩn hóa, Nhà nước có thể theo dõi được cung – cầu thực, giúp hoạch định chính sách hiệu quả và hạn chế các cú sốc giá," ông nói.

Các chuyên gia cũng kỳ vọng sàn vàng sẽ giúp rút ngắn khoảng cách giá trong nước – quốc tế, vốn là nguyên nhân gây mất ổn định thị trường suốt thời gian qua. Đồng thời, đây cũng là cơ hội để tận dụng nguồn vàng trong dân, ước tính 500 đến 1.000 tấn thành nguồn lực tài chính cho nền kinh tế.

Giới chuyên môn đánh giá, việc bỏ độc quyền vàng miếng, thiết lập sàn giao dịch, và áp thuế giao dịch minh bạch là ba cấu phần quan trọng trong chiến lược quản lý mới. Đây không chỉ là biện pháp kiểm soát, mà còn là cách chuyển vàng từ tài sản "đóng băng" thành tài sản có tính thanh khoản, phục vụ dòng chảy kinh tế.

Ông Tuấn nhận định: "Tôi không lo khi vàng tăng, vì điều đó phản ánh người dân đang có của cải và niềm tin vào tài sản trú ẩn. Quan trọng là phải chuyển được niềm tin đó thành nguồn lực cho phát triển."