Vì sao phải chia nhỏ dự án đường sắt Lào Cai - Hà Nội - Hải Phòng?

Theo Quyết định của Bộ Xây dựng , Ban Quản lý dự án Đường sắt được giao làm chủ đầu tư hai dự án thành phần chính: Dự án thành phần 1 đầu tư hạ tầng kết nối các ga trên tuyến và quảng trường ga, với tổng mức đầu tư sơ bộ gần 2.300 tỷ đồng; Dự án thành phần 2 đầu tư xây dựng công trình đường sắt, tổng mức đầu tư sơ bộ hơn 155.500 tỷ đồng.

Hai dự án thành phần vừa nêu được coi là hạt nhân kỹ thuật và kết cấu hạ tầng chính của toàn tuyến, quyết định đến tiến độ, chất lượng và khả năng khai thác sau này.

Đối với các công trình điện có điện áp từ 110 kV trở lên, Tập đoàn Điện lực Việt Nam (EVN) được giao chủ trì triển khai các tiểu dự án di dời hạ tầng điện , với tổng mức đầu tư sơ bộ gần 4.590 tỷ đồng.

Song song đó, UBND tỉnh, thành phố nơi tuyến đi qua sẽ chủ trì công tác bồi thường, hỗ trợ, tái định cư và di dời hạ tầng kỹ thuật (gồm điện dưới 110kV, nước, viễn thông...). Tổng mức đầu tư sơ bộ cho từng địa phương được phân bổ như sau: Lào Cai khoảng 8.200 tỷ đồng; Phú Thọ hơn 12.360 tỷ đồng; Hà Nội hơn 5.650 tỷ đồng; Bắc Ninh gần 1.090 tỷ đồng; Hưng Yên hơn 2.320 tỷ đồng; Hải Phòng gần 11.220 tỷ đồng

Các địa phương được khuyến khích chủ động ứng vốn ngân sách để thực hiện sớm công tác giải phóng mặt bằng, hỗ trợ tái định cư, bảo đảm tiến độ thi công toàn tuyến.

Vụ Kế hoạch - Tài chính được giao chủ trì, phối hợp tham mưu Bộ Xây dựng cân đối và bố trí nguồn vốn phù hợp với tiến độ từng dự án, đảm bảo không để ách tắc trong giai đoạn triển khai. Các cơ quan như Cục Kinh tế - Quản lý đầu tư xây dựng, Cục Đường sắt Việt Nam , Vụ Khoa học công nghệ, môi trường và vật liệu xây dựng cũng được giao nhiệm vụ phối hợp, giám sát quá trình thực hiện đúng quy định pháp luật.

Quyết định này thay thế Quyết định số 1038/QĐ-BXD ngày 8/7/2025, cập nhật phương án phân chia và giao nhiệm vụ phù hợp với tiến độ thực tế cũng như yêu cầu triển khai của Chính phủ và Quốc hội.

Theo Nghị quyết 187/2025/QH15 của Quốc hội, dự án tuyến đường sắt Lào Cai - Hà Nội - Hải Phòng dài gần 420km có điểm đầu tại vị trí nối ray qua biên giới (tỉnh Lào Cai), điểm cuối tại ga Lạch Huyện (TP. Hải Phòng) với tổng vốn hơn 203.230 tỷ đồng (tương đương 8,37 tỷ USD), dự kiến khởi công ngày 19/12 tới và phấn đấu hoàn thành chậm nhất năm 2030.

Tuyến đường sắt sẽ có tốc độ thiết kế 160 km/h trên đoạn chính tuyến ga Lào Cai - ga cảng Lạch Huyện, 80 km/h cho đoạn Lào Cai - các đoạn tuyến nhánh, 120 km/h đối với đoạn đi qua Hà Nội và đi trùng với đường sắt vành đai phía Đông.

Khi hoàn thành, tuyến đường sắt này sẽ tăng năng lực vận tải hàng hóa xuất nhập khẩu, giảm chi phí logistics , đồng thời chia sẻ áp lực với hệ thống đường bộ và cảng biển khu vực phía Bắc. Đây là tuyến đường sắt duy nhất kết nối trực tiếp vùng Tây Bắc với cảng nước sâu Hải Phòng, đóng vai trò then chốt trong mạng lưới vận tải liên vùng và kết nối thương mại quốc tế.

Theo các chuyên gia, cùng với việc tuyến đường sắt hoàn thiện, khu vực dọc hành lang Hà Nội - Hưng Yên - Hải Phòng sẽ hình thành chuỗi đô thị - công nghiệp - logistics liên kết, trở thành trục phát triển động lực mới của vùng Đồng bằng sông Hồng.