Chư Sê - Kampong Thom: Ngọn cờ đầu của ngành cao su Việt Nam trên đất Campuchia

Hơn 15 năm hình thành và phát triển, doanh nghiệp này đã chứng minh tầm vóc của một đơn vị tiên phong trong cả sản xuất, công nghệ và phát triển bền vững .

Ảnh: Phạm Nguyễn

Dấu ấn từ những năm đầu khai phá

Được thành lập ngày 15.7.2009 theo Quyết định của Hội đồng Quản trị Tập đoàn Công nghiệp Cao su Việt Nam (VRG), Công ty CP Cao su Chư Sê - Kampong Thom đặt trụ sở tại xã Popok, huyện Stoung, tỉnh Kampong Thom , Vương quốc Campuchia . Ban đầu, chỉ với 5 cán bộ, công ty đã tập hợp hàng chục kỹ sư nông học và cán bộ Campuchia tốt nghiệp các trường kinh tế tại Việt Nam. Họ sống trong căn nhà thuê cách dự án 25 km, ngày ngày vận động bà con vào làm việc, vượt qua muôn vàn khó khăn thiếu thốn.

Cây cao su bén rễ trên đất bạn từ năm 2007, theo chương trình hợp tác giữa Chính phủ Việt Nam và Campuchia . Sau 5 năm, công ty hoàn thành kế hoạch trồng mới trước 3 năm, với 16.268,68 ha cao su xanh tốt. Năm 2013, đơn vị lập kỷ lục trồng 4.539 ha, bình quân mỗi năm đạt hơn 3.250 ha, hoàn thành 110,46% kế hoạch. Đây là dự án có quy mô lớn nhất trong các đơn vị đầu tư nước ngoài của tập đoàn.

Năm 2016, công ty được phép khai thác thí điểm. Chỉ một năm sau, sản lượng đạt 2.521,48 tấn, vượt 17,83% kế hoạch. Trong suốt 15 năm, đơn vị luôn tiên phong về trồng mới, chăm sóc và khai thác mủ tại Campuchia . Nhà máy chế biến mủ Stoung CRCK2, công suất 32.400 tấn/năm, được hoàn thành chỉ trong 9 tháng, với chi phí thấp nhất, bình quân 7 triệu đồng/tấn, đạt chuẩn ISO 9001:2015 và ISO 14001:2015.

Năm 2024, dù thời tiết khắc nghiệt, công ty vẫn khai thác 29.494,34 tấn, đạt 101% kế hoạch; năng suất 1,81 tấn/ha; thu mua 8.168,02 tấn (vượt 545% kế hoạch); chế biến 40.030,03 tấn; doanh thu 1.304,19 tỉ đồng, tăng 17% so kế hoạch; lợi nhuận trước thuế 301,30 tỉ đồng, vượt 49%; nộp ngân sách 63,05 tỉ đồng. Thu nhập bình quân người lao động đạt 9,5 triệu đồng/tháng, quỹ lương 420,13 tỉ đồng. Công ty còn dành 3,301 tỉ đồng cho an sinh xã hội.

6 tháng đầu năm 2025, doanh thu đạt 861,34 tỉ đồng (60,92% kế hoạch); lợi nhuận 224,87 tỉ đồng (72,32%); sản lượng khai thác 9.681,52 tấn; thu mua 4.078,67 tấn; tiêu thụ 17.640 tấn; giá bán bình quân 47 triệu đồng/tấn, vượt 15,69% kế hoạch.

Ảnh: Phạm Nguyễn

Chuyển đổi số, phát triển bền vững và gắn kết cộng đồng

Là một trong những đơn vị dẫn đầu ngành về chuyển đổi số, công ty áp dụng sâu rộng công nghệ vào quản trị và sản xuất. Phần mềm Base.vn được dùng cho toàn bộ quy trình duyệt kế hoạch, nghiệm thu, tạm ứng, báo cáo sản lượng, chấm công, cấp phát vật tư. Hệ thống quản lý nhà máy và truy xuất nguồn gốc đảm bảo sản phẩm đáp ứng tiêu chuẩn PEFC-CoC và EUDR của EU, từ nguyên liệu đến thành phẩm. Phần mềm quản lý chất lượng tích hợp dữ liệu tự động từ các thiết bị đo lường, cho phép theo dõi, báo cáo, phân tích trực tuyến. Quản lý vườn cây bằng GPS giúp định vị nhanh, tiết kiệm 300 triệu đồng/năm chi phí xăng dầu.

Cơ giới hóa, tự động hóa được đẩy mạnh: máy rửa chén đựng mủ, máy tời mủ, giàn mủ tạp chống bẩn… giúp tăng năng suất, giảm nhân công. Hạ tầng CNTT phủ sóng 4G đến hầu hết diện tích, đào tạo nhân sự sử dụng thành thạo công nghệ. Bộ máy gọn nhẹ với tỷ lệ lao động gián tiếp/chính thức chỉ 3,35% nhưng vẫn vận hành hiệu quả.

Phát triển bền vững được xây dựng trên ba trụ cột. Về kinh tế, công ty đứng top đầu ngành về tăng trưởng, duy trì giá thành thấp, trả hết nợ vay dài hạn trước 5 năm, tiết kiệm 276,08 tỉ đồng lãi vay, giảm chi phí đầu tư xuống 164 triệu đồng/ha, tiết kiệm 748 tỉ đồng. Mục tiêu dài hạn là lợi nhuận/doanh thu 26% đến 2025 và 31,02% từ 2026; lợi nhuận/vốn góp 9% và 17,32%. Công ty dự kiến mở thêm ngành chế biến gỗ công suất 150.000 m³/năm, triển khai mô hình kinh tế tuần hoàn nông lâm kết hợp.

Ảnh: Phạm Nguyễn

Về xã hội, công ty giải quyết việc làm cho hàng nghìn lao động, thu nhập tăng đều, cấp miễn phí hơn 1.225 căn nhà (6,6 triệu USD), hỗ trợ gạo, bảo hiểm, dịch vụ tiện ích; xây trường học 78.000 USD, trạm y tế 27.000 USD, chùa 295.000 USD. Hạ tầng khu vực được cải thiện mạnh mẽ với 700 km đường, điện, viễn thông, chợ, siêu thị. Quan hệ với chính quyền địa phương tốt đẹp, góp phần thắt chặt tình hữu nghị Việt Nam - Campuchia .

Về môi trường, công ty xây dựng hệ thống xử lý nước thải 1.200 m³/ngày đêm đạt chuẩn Việt Nam và Campuchia ; tiên phong dùng nhiên liệu Biomass thay DO, giảm khí thải, tiết kiệm chi phí; duy trì môi trường sinh thái trên diện tích hơn 16.268 ha, chống cháy mùa khô. Là một trong những đơn vị đầu tiên ở Campuchia được cấp chứng nhận ISO 9001:2015, ISO 14001:2015 và hoàn thành đáp ứng yêu cầu EUDR vào năm 2024.

Hơn 15 năm qua, từ những ngày đầu gian khó đến vị thế hàng đầu, Công ty CP Cao su Chư Sê - Kampong Thom đã khẳng định bản lĩnh và tầm vóc của một doanh nghiệp Việt Nam trên đất bạn. Những con số ấn tượng về sản lượng, lợi nhuận, cùng những công trình, mái nhà, con đường và nụ cười của người lao động nơi vùng đất này chính là minh chứng rõ ràng nhất cho sự phát triển hài hòa giữa kinh tế, xã hội và môi trường - một hình mẫu về phát triển bền vững và hội nhập quốc tế.