Kiến nghị gỡ vướng cách tính tiền sử dụng đất cho doanh nghiệp

Ngày 13.10, HoREA đã có văn bản gửi Ủy ban Thường vụ Quốc hội góp ý dự thảo nghị quyết của Quốc hội quy định một số cơ chế, chính sách tháo gỡ khó khăn, vướng mắc trong tổ chức thi hành luật Đất đai cũng như nghị quyết sửa đổi, bổ sung một số điều của Nghị quyết 98/2023/QH15 về thí điểm một số cơ chế đặc thù phát triển TP.HCM. 

Theo HoREA cả nước hiện có 162 dự án BT đang bị ách tắc, cần được tháo gỡ và sự khơi thông pháp lý sẽ tạo ra một dòng chảy mạnh, thúc đẩy thị trường bất động sản.

Đáng chú ý, HoREA đề xuất sửa đổi, bổ sung “quy định chuyển tiếp đối với giao đất,cho thuê đất, cho phép chuyển mục đích sử dụng đất” đối với “trường hợp sử dụng quỹ đất để thanh toán hợp đồng BT đã ký kết và đã hoàn thành bàn giao”.

ẢNH MINH HỌA: Đ.T

Theo đó, với quỹ đất được sử dụng để thanh toán hợp đồng BT đã ký kết theo quy định của pháp luật từ ngày 1.7.2025 đến trước ngày nghị quyết có hiệu lực mà chưa có quyết định thu hồi đất, giao đất, cho thuê đất thì thực hiện theo quy định của nghị quyết này và giá đất thực hiện theo quy định của pháp luật về đầu tư theo phương thức đối tác công tư.

Trường hợp sử dụng quỹ đất để thanh toán hợp đồng BT đã ký kết và đã hoàn thành bàn giao theo quy định của pháp luật trước ngày 1.7.2025 thì thời điểm xác định giá đất của quỹ đất thanh toán dự án BT được tính tại thời điểm lập dự án, lập hồ sơ mời thầu hoặc giao kết hợp đồng.

Lý giải cho các đề xuất này, HoREA dẫn chứng trường hợp của Công ty CP đầu tư MHL về việc tháo gỡ khó khăn trong việc xác định thời điểm tính tiền sử dụng đất cho Khu đất số 448 Nguyễn Tất Thành (TP.HCM) dự án BT.

Trước đó, Công ty MHL cũng đã có văn bản gửi đến Ủy ban Thường vụ Quốc hội, đoàn Đại biểu Quốc hội TP.HCM; Hiệp hội Bất động sản TP.HCM về tháo gỡ khó khăn trong việc xác định thời hạn tính tiền sử dụng đất cho khu đất số 448 Nguyễn Tất Thành.

Năm 2016, sau khi ký hợp đồng BT và được thanh toán bằng quỹ đất tại số 448 Nguyễn Tất Thành, P.18, Q.4 (cũ), TP.HCM (nay là P.Xóm Chiếu), Công ty MHL đã hoàn thành các nghĩa vụ theo hợp đồng BT và đã bàn giao các công trình BT đưa vào sử dụng từ tháng 2.2018.

Ngày 2.3.2025, UBND TP.HCM đã ban hành Quyết định số 1194/QĐ-UBND về việc giao đất cho nhà đầu tư. Tuy nhiên, hiện nay Công ty MHL đang gặp phải vướng mắc về việc xác định thời điểm tính tiền đất do các đơn vị chức năng chưa thống nhất về thời điểm tính tiền đất.

Doanh nghiệp này từng có văn bản kiến nghị Ủy ban thường vụ Quốc hội sửa đổi Nghị quyết 98/2023/QH15, ban hành các văn bản pháp luật, bảo vệ và tháo gỡ khó khăn cho các doanh nghiệp thực hiện hợp đồng BT trước giai đoạn 1.1.2021. 

HoREA đề nghị, đối với các hợp đồng BT đã hoàn thành, bàn giao đưa vào sử dụng trước ngày luật Đầu tư theo phương thức đối tác công tư năm 2020 có hiệu lực thi hành, việc tính giá thu tiền sử dụng đất , tiền thuê đất sẽ được xác định tại thời điểm ký hợp đồng.

Bởi lẽ, sẽ "không uy tín nếu chính quyền địa phương, các cơ quan của Nhà nước, Chính phủ hồi tố, đơn phương điều chỉnh quy định pháp luật làm thay đổi nội dung của hợp đồng BT, gây thiệt hại và lãng phí lớn cho nhà đầu tư và Nhà nước".

Gỡ vướng trong luật Đất đai

Theo ông Lê Hoàng Châu, Chủ tịch HoREA, thực tế các nhà đầu tư đã gửi nhiều văn bản kêu cứu, đề nghị chính quyền địa phương, Chính phủ tháo gỡ khó khăn, cứu doanh nghiệp và để doanh nghiệp vượt qua, đứng vững, tiếp tục hoạt động, tiếp tục đóng góp cho đất nước.

Trường hợp của Công ty MHL không phải là cá biệt. HoREA cho biết đã có nhiều báo cáo TP.HCM, Thủ tướng Chính phủ về dự án bị vướng mắc cũng như khó khăn của các doanh nghiệp bất động sản. 

"Những khó khăn, vướng mắc tại các dự án trên không phải là cá biệt mà là khó khăn, vướng mắc phổ biến tại tất cả các dự án nhà ở thương mại, khu đô thị của rất nhiều doanh nghiệp trong cả nước. 

Rất cần thiết phải bổ sung vào “dự thảo Nghị quyết của Quốc hội quy định một số cơ chế, chính sách tháo gỡ khó khăn, vướng mắc trong tổ chức thi hành luật Đất đai” để tháo gỡ chung nhằm tạo điều kiện cho các chủ đầu tư được giao đất, cho thuê đất để sớm đầu tư xây dựng hoàn thành các công trình", HoREA đề xuất.

"Chậm trễ bàn giao đất, xác định giá đất, xác định nghĩa vụ tài chính hầu hết do thủ tục hành chính, không phải lỗi của nhà đầu tư. Tôi đề nghị phải ban hành cơ chế xử lý cho doanh nghiệp không có lỗi, đặc biệt là khi phát sinh nghĩa vụ tài chính do sự thay đổi chính sách hoặc lỗi của cơ quan chức năng. Chính phủ cần có hướng dẫn về phương pháp định giá đất và xử lý khoản tiền bổ sung, tạo sự công bằng và niềm tin cho doanh nghiệp", ông Lê Hoàng Châu đề nghị.