Nếu không có cải thiện, Hà Nội sẽ dần chạm ngưỡng ‘thảm họa giao thông’ mà Bangkok, Manila, Jakarta… đã và đang phải đối mặt

Theo Cổng thông tin điện tử TP. Hà Nội, chiều 21/10, Sở Xây dựng tổ chức Hội thảo Đề án tổng thể “Giảm thiểu ùn tắc giao thông trên địa bàn thành phố Hà Nội giai đoạn 2025-2030 và những năm tiếp theo". Tại đây, các đại biểu đã trao đổi, thảo luận, nghiên cứu để đưa ra các giải pháp đột phá, trước mắt và lâu dài để hoàn thiện Đề án.

Thay mặt đơn vị tư vấn Báo cáo Đề án tổng thể, TS. Nguyễn Đình Thạo - Trường Đại học Giao thông vận tải Hà Nội - Chủ nhiệm Đề án đã chỉ ra thực trạng giao thông trên địa bàn thành phố, giải pháp giải quyết “bài toán” ùn tắc giao thông và tính toán kinh phí tối thiểu để thực hiện.

Về thực trạng giao thông trên địa bàn thành phố Hà Nội, Đề án chỉ ra, mật độ giao thông tại đây cao gấp 8,2 lần trung bình của cả nước. Đặc biệt, mật độ dân cư tại Thủ đô phân bổ không đồng đều, tập trung cao tại khu vực nội thành; một số khu vực có mật đồ rất cao như quận Đống Đa (cũ), lên tới 38.000 người/km2.

TS. Nguyễn Đình Thạo cho biết, Hà Nội có khoảng 9,2 triệu phương tiện cơ giới đường bộ các loại. Trong đó, Thành phố quản lý hơn 8 triệu phương tiện các loại (1,1 triệu ô tô, 6,9 triệu xe máy) và khoảng 1,2 triệu phương tiện cá nhân (ô tô, xe máy) từ các tỉnh, thành phố khác lưu thông.

Đáng chú ý, tốc độ gia tăng phương tiện hàng năm khoảng 4-5%, cá biệt tới 10%/năm, vượt xa mức tăng về hạ tầng giao thông hàng năm trung bình theo tỷ lệ 0,3-0,5%. Theo đó, tỷ lệ diện tích đất dành cho giao thông theo diện tích đất xây dựng đô thị hiện nay mới đạt 12,13% (chỉ tiêu quy hoạch là 20-26%); tỷ lệ diện tích đất cho giao thông tĩnh dưới 1% (chỉ tiêu quy hoạch là 3-4%), mới đáp ứng 8-10% nhu cầu đỗ xe trên toàn Thành phố.

Về phương tiện công cộng, tỷ lệ vận tải hành khách công cộng đạt 19,5% nhu cầu (thấp hơn nhiều chỉ tiêu quy hoạch 30-55%) với 153 tuyến buýt, 1 tuyến buýt BRT và 2 đoạn tuyến đường sắt đô thị mới đưa vào khai thác 21,5km.

Với những số liệu trên, Đề án chỉ ra, hệ thống giao thông như hiện nay đã dẫn đến sự mất cân đối nghiêm trọng về cung (công suất của hệ thống) và cầu (nhu cầu giao thông với tỉ trọng chính là giao thông cá nhân, đặc biệt giao thông cơ giới bằng xe máy và ô tô).

Hệ thống giao thông vận tải của Thành phố đang hoạt động ở ngưỡng vượt công suất và không bền vững dẫn đến các hệ lụy chính về ùn tắc giao thông và ô nhiễm không khí, gây tổn thất kinh tế, ảnh hưởng trực tiếp tới sức khỏe người dân và văn minh Thủ đô.

"Nếu tiếp tục không có sự cải thiện, Thành phố sẽ phải đối mặt với mức trầm trọng hơn, dần chạm ngưỡng "thảm họa về giao thông " mà một số đô thị lớn trong khu vực Đông Nam Á như Bangkok , Manila , Jakarta… đã và đang phải đối mặt", Đề án đưa ra dự báo. 

Với bài toán trên, đơn vị tư vấn đưa ra 11 nhóm giải pháp, với 116 biện pháp, nhiệm vụ cụ thể. Trong đó, đề xuất các giải pháp tập trung cải thiện hạ tầng, tổ chức giao thông , giao thông công cộng, giao thông chia sẻ, giao thông phi cơ giới, kiểm soát tình hình ùn tắc giao thông và truyền thông thay đổi hành vi, nhận thức của người tham gia giao thông .

Đề án cũng đề xuất phát triển hệ thống đường sắt đô thị, vận tải hành khách công cộng; tổ chức giao thông và ứng dụng công nghệ thông tin trong quản lý, điều hành giao thông ; tăng cường kiểm tra, xử lý vi phạm...

Đơn vị tư vấn xác định, nhu cầu kinh phí tối thiểu để Hà Nội thực hiện đề án giảm ùn tắc khoảng gần 1,4 triệu tỷ đồng, tương đương gần 53 tỷ USD. Trong đó, giai đoạn 2025-2030 ước khoảng 569.040 tỷ đồng với tỷ trọng dành cho đầu tư đường sắt đô thị chiếm 57,1%, hạ tầng đường bộ chiếm 37,8%. Giai đoạn 2031-2035 ước khoảng 828.068 tỷ đồng, với tỷ trọng dành cho đầu tư đường sắt đô thị chiếm 79,2%, hạ tầng đường bộ chiếm 17,6%.