Chỉ sau 1 năm 4 tháng 13 ngày kể từ ngày Thủ tướng Chính phủ Phạm Minh Chính phát động phong trào thi đua, VN đã cơ bản hoàn thành mục tiêu xóa nhà tạm , nhà dột nát trên phạm vi cả nước, về đích sớm trước 5 năm 4 tháng so với mục tiêu đặt ra. Theo đó cả nước đã xóa 334.234 căn nhà tạm, nhà dột nát, nhà không bảo đảm "3 cứng". Gần 50.000 tỉ đồng được triển khai trong chương trình, trong đó tiền huy động là gần 25.000 tỉ đồng.
Thủ tướng Phạm Minh Chính nhấn mạnh, VN đã cơ bản hoàn thành mục tiêu xóa nhà tạm , nhà dột nát trên cả nước. Tuy nhiên, đây mới chỉ là kết quả bước đầu của chính sách an sinh xã hội , mới "an cư". Điều quan trọng, cốt lõi là cần tạo sinh kế cho người dân. Vì thế, Chính phủ sẽ tiếp tục không ngừng nâng cao chất lượng cuộc sống và đời sống vật chất, tinh thần cho nhân dân. Thủ tướng cũng khuyến khích người dân thoát nghèo bền vững, vươn lên từ "bàn tay, khối óc, mảnh đất, khung trời, cửa biển" của mình, làm giàu chính đáng cho mình và đóng góp cho xã hội.
Những căn nhà ở xã hội hiện đại, khang trang mọc lên càng nhiều
ẢNH: ĐÌNH SƠN
TS Nguyễn Văn Đính, Phó chủ tịch Hiệp hội Bất động sản VN, nhận xét chỉ trong vòng 1 năm 4 tháng cả nước đã làm nên một kỳ tích, một chiến dịch thần tốc khi huy động được gần 25.000 tỉ đồng (trong đó người dân đóng góp và huy động nguồn lực xã hội hóa chiếm gần một nửa với hơn 12.000 tỉ đồng), hỗ trợ hơn 2,7 triệu ngày công với hơn 454.000 lượt người tham gia, hoàn thành xóa 334.234 căn nhà tạm, nhà dột nát trên cả nước, chuyển thành những căn nhà mới khang trang. "Đây là công trình quốc gia đặc biệt, của ý Đảng, lòng dân, của tình dân tộc, nghĩa đồng bào, là một kỳ tích đóng góp vào công cuộc giảm nghèo bền vững, củng cố nền tảng cho quan điểm phát triển vì sự công bằng, tiến bộ xã hội và bền vững của đất nước ta trong thời kỳ mới", TS Đính nhấn mạnh.
Không chỉ xóa nhà tạm , nhà dột nát, đề án xây dựng 1 triệu căn nhà ở xã hội (NƠXH) cũng đã làm nức lòng người dân trên cả nước, nhất là dân nghèo đô thị, công nhân, cán bộ viên chức...
Nhiều năm liền phải đi ở nhà thuê, mãi đến năm 2025 anh Phan Văn Đức, làm việc tại Công ty Deneast VN, mới được an cư khi dọn về căn nhà mới ở dự án NƠXH K-Homes (tỉnh Bình Dương cũ) do Tập đoàn Kim Oanh làm chủ đầu tư. Căn nhà là niềm ao ước từ rất lâu mà gia đình anh có được. Trước khi mua được căn nhà này, anh và rất nhiều đồng nghiệp phải đi làm bằng xe buýt từ xa, mất nhiều thời gian, hoặc thuê trọ trong những nơi thiếu điều kiện sinh hoạt. Vì thế, một mái nhà gần chỗ làm để công nhân an cư, lạc nghiệp luôn là giấc mơ mà tất cả mọi người ấp ủ.
Nhà ở xã hội nhưng được đầu tư với nhiều tiện ích thiết thực
ẢNH: ĐÌNH SƠN
"NƠXH nhưng được đầu tư với nhiều tiện ích thiết thực như chợ, phòng khám, công viên và có cả trường học. Con cái được học hành ngay gần nhà, được vui chơi an toàn trong công viên. Còn anh chị em công nhân sau giờ làm, có thể ghé chợ về nấu bữa cơm tối cho gia đình. Một cuộc sống như vậy sẽ giúp chúng tôi yên tâm công tác, sinh con và nuôi dạy con cái. NƠXH cho công nhân là một tin vui mà bản thân tôi và những người xa nhà đi lập nghiệp đã mong chờ từ rất lâu", anh Đức chia sẻ.
Theo ông Lê Hoàng Châu, Chủ tịch Hiệp hội Bất động sản TP.HCM, thời gian trước NƠXH ít được quan tâm. Vì thế cả giai đoạn từ năm 2021 - 2024, cả nước mới thực hiện được hơn 10% kế hoạch, hoàn thành chưa đến 100.000 căn nhà. Nhưng chỉ riêng trong năm 2025 cả nước sẽ xây dựng được hơn 100.000 căn. "Nhiều năm qua, chương trình NƠXH luôn là chính sách an sinh trọng điểm, nhưng thực tế triển khai lại vô cùng ì ạch. Mỗi nhiệm kỳ, mỗi nghị quyết đều đặt ra mục tiêu lớn, song kết quả chỉ đạt rất khiêm tốn so với nhu cầu của hàng triệu hộ dân. Nghịch lý này bắt nguồn từ nhiều nguyên nhân: quỹ đất dành cho NƠXH hạn hẹp; cơ chế định giá, duyệt giá còn nặng tính hành chính; thủ tục pháp lý rườm rà và lợi nhuận giới hạn khiến doanh nghiệp thiếu mặn mà. Thế nên các năm trước, tiến độ xây NƠXH như "chiếc xe bị kẹt số", không thể bứt phá", ông Châu giải thích.
Nhà ở xã hội đáp ứng khát vọng an cư cho hàng triệu người lao động
ẢNH: ĐÌNH SƠN
Bước sang năm 2025, chính sách an sinh về nhà ở có bước ngoặt lớn, đột phá, cơ bản tháo gỡ được vướng mắc về thể chế, quỹ đất, nguồn vốn cho chủ đầu tư, người mua NƠXH. Lần đầu tiên, Đảng và Nhà nước đưa mục tiêu 1 triệu căn NƠXH vào chương trình hành động với quyết tâm chính trị rất cao, đặc biệt Nghị quyết 201 của Quốc hội về cơ chế đặc biệt tháo gỡ khó khăn, vướng mắc cho NƠXH. Theo ông Lê Hoàng Châu, có 3 điểm then chốt giúp chương trình được "cởi trói" là thủ tục pháp lý được đơn giản hóa; luật Đất đai, luật Nhà ở, luật Kinh doanh bất động sản sửa đổi đồng loạt có hiệu lực; lần đầu tiên gỡ bỏ những vướng mắc về thẩm định, giao đất, miễn tiền sử dụng đất. Chủ đầu tư được chủ động hơn trong việc xác định giá bán, giá thuê NƠXH, thay vì phải chờ cơ quan nhà nước duyệt như trước. Điều này tạo ra cơ chế thị trường minh bạch, cạnh tranh và giảm độ trễ triển khai.
Tương tự, quy định bắt buộc các dự án thương mại phải dành 20% quỹ đất cho NƠXH nay được thực thi nghiêm túc, không còn tình trạng "lách luật" hoặc chuyển nghĩa vụ bằng tiền. Các địa phương phải công bố quỹ đất phát triển NƠXH theo kế hoạch 5 năm, chấm dứt tình trạng có chủ trương nhưng không có đất. Dự kiến điều kiện về thu nhập của người mua nhà cũng được nâng lên 20 triệu đồng/tháng thay vì 15 triệu đồng/tháng như hiện nay.
Với những cơ chế, chính sách này, ông Lê Hoàng Châu kỳ vọng, năm 2025 sẽ là thời điểm tăng tốc, không còn là "lời hứa treo" như trước. "Nếu như giai đoạn trước, mỗi năm chỉ hoàn thành vài chục nghìn căn, thì nay tiến độ dự kiến hàng trăm nghìn căn/năm. Với sự quyết liệt này, mục tiêu 1 triệu căn vào năm 2030 có cơ sở để thành hiện thực, thậm chí về đích sớm hơn. Đây chính là thời điểm vàng để hiện thực hóa khát vọng an cư cho hàng triệu người lao động, công nhân, người thu nhập thấp đô thị. NƠXH không còn là khẩu hiệu mà đã trở thành một chương trình có tính khả thi cao, hứa hẹn tạo nên bước ngoặt lớn trên thị trường bất động sản và trong chính sách an sinh xã hội của VN", ông Lê Hoàng Châu nhấn mạnh.
Mục tiêu 1 triệu căn vào năm 2030 có cơ sở để thành hiện thực, thậm chí về đích sớm hơn. Đây chính là thời điểm vàng để hiện thực hóa khát vọng an cư cho hàng triệu người lao động, công nhân, người thu nhập thấp đô thị. NƠXH không còn là khẩu hiệu mà đã trở thành một chương trình có tính khả thi cao, hứa hẹn tạo nên bước ngoặt lớn trên thị trường bất động sản và trong chính sách an sinh xã hội của VN.
Theo TS Trần Việt Anh, Phó hiệu trưởng phụ trách Trường Đại học Hùng Vương, 334.234 căn nhà tạm, dột nát được xóa bỏ trên toàn quốc, về đích sớm tới 5 năm 4 tháng so với kế hoạch không chỉ là thành tích về mặt số lượng, mà còn là dấu mốc khẳng định tính ưu việt của chủ trương "dân giàu, nước mạnh, xã hội công bằng, dân chủ, văn minh". Ngay sau đó, Chính phủ tiếp tục đặt mục tiêu cao hơn là xây dựng 1 triệu căn NƠXH cho công nhân, người thu nhập thấp. "Từ xóa nhà dột nát đến xây NƠXH, chúng ta thấy một bước tiến dài và rõ ràng: không chỉ giúp người dân thoát khỏi cảnh ở tạm bợ, mà còn hướng đến quyền có chỗ ở ổn định, an toàn và bền vững, một yếu tố cốt lõi để người lao động an cư, lạc nghiệp, góp sức cho phát triển đất nước", TS Trần Việt Anh phân tích.
Ông Anh nhấn mạnh, trong hành trình phát triển, VN kiên định mục tiêu tăng trưởng đi đôi với tiến bộ, công bằng xã hội. Xóa nhà tạm, xây NƠXH chính là minh chứng sinh động cho triết lý "không ai bị bỏ lại phía sau". Bởi an cư là nền tảng của an sinh. Có chỗ ở ổn định, con người mới yên tâm lao động, trẻ em mới yên tâm học hành. Chính sách này bao trùm, không phân biệt miền núi hay đồng bằng, giàu hay nghèo, vùng sâu hay đô thị, tất cả người dân đều được bảo đảm quyền cơ bản về nhà ở. Khi người nghèo được hỗ trợ, công nhân có nhà ở giá rẻ, niềm tin vào nhà nước và cộng đồng được củng cố, góp phần gắn kết toàn dân trong sự nghiệp phát triển. Ở góc độ quốc tế, đây cũng là sự khẳng định với cộng đồng toàn cầu rằng VN không chạy theo tăng trưởng "nóng" bằng mọi giá, mà lựa chọn con đường tăng trưởng bền vững , bao trùm và nhân văn.
Xóa nhà tạm, xây nhà ở xã hội là minh chứng sinh động cho triết lý “không ai bị bỏ lại phía sau”
ẢNH: ĐÌNH SƠN
Không chỉ là chính sách an sinh, chương trình nhà ở còn mang giá trị kinh tế sâu xa. Bởi một khi công nhân có chỗ ở giá rẻ gần khu công nghiệp sẽ gắn bó lâu dài, giảm biến động lao động, tăng năng suất. Chương trình cũng giúp kích thích ngành xây dựng, bất động sản phát triển lành mạnh khi NƠXH tạo ra nhu cầu thật, tránh lệch pha vào phân khúc cao cấp, đưa thị trường bất động sản trở lại cân bằng. Khi công nhân, người thu nhập thấp an cư, họ sẽ chi tiêu, tiêu dùng nhiều hơn, thúc đẩy dịch vụ, thương mại, góp phần mở rộng thị trường nội địa. Như vậy, an sinh xã hội và tăng trưởng kinh tế không tách rời, mà bổ trợ lẫn nhau, lan tỏa hiệu ứng tích cực.
Một chuyên gia bất động sản cũng khẳng định: Xóa nhà tạm, xây NƠXH không chỉ đơn thuần là chính sách kinh tế - xã hội, mà còn là cam kết chính trị mạnh mẽ của Nhà nước với nhân dân, thể hiện tinh thần lấy dân làm gốc trong đường lối phát triển, củng cố niềm tin xã hội, tạo sự đồng thuận lớn giữa nhà nước - doanh nghiệp - người dân, góp phần giữ ổn định xã hội. Bởi khi mọi người dân đều có cơ hội an cư, khoảng cách giàu nghèo sẽ thu hẹp, hạn chế mâu thuẫn xã hội. Đây chính là nền tảng để VN tiến bước trên con đường trở thành quốc gia phát triển, thu nhập cao, nhưng vẫn gìn giữ bản sắc nhân ái, đoàn kết, sẻ chia.
Đặc biệt, doanh nghiệp, doanh nhân là một phần của hành trình không ai bị bỏ lại phía sau, từ việc tham gia phát triển NƠXH, hỗ trợ công nhân, đến xây dựng các khu công nghiệp, đô thị bền vững. "Lợi nhuận bền vững chỉ có được khi doanh nhân đồng hành cùng nhà nước và xã hội, để người lao động có môi trường sống tốt, qua đó cống hiến lâu dài. Tham gia vào các chương trình an sinh không chỉ là trách nhiệm, mà còn mở ra cơ hội lớn cho doanh nghiệp trong chuỗi giá trị mới của bất động sản, xây dựng, tài chính, dịch vụ", chuyên gia này chia sẻ.
Tại TP.HCM, nhiều dự án quy mô lớn đã được khởi động ngay từ đầu năm. Các địa phương khác như Hà Nội, Đồng Nai, Quảng Ninh, Lâm Đồng, Cần Thơ... cũng đồng loạt triển khai. Khi Thủ tướng phát động đề án, thì hàng chục tập đoàn lớn như Vingroup, Nam Long, Hưng Thịnh, Novaland, Sun Group... hăng hái đăng ký tham gia xây dựng đến 1,5 triệu căn.
Từ việc xóa 334.234 căn nhà tạm, dột nát đến mục tiêu xây 1 triệu căn NƠXH, VN đã gửi đi một thông điệp rõ ràng: Không ai bị bỏ lại phía sau trong hành trình tăng trưởng và phát triển. Đó là sự khẳng định cho một mô hình phát triển nhân văn, bao trùm. Trong đó tăng trưởng kinh tế và tiến bộ xã hội luôn gắn bó chặt chẽ. Và đó cũng là lời nhắc nhở với cộng đồng doanh nhân rằng, phát triển bền vững không chỉ nằm ở con số lợi nhuận, mà nằm ở giá trị lan tỏa, ở niềm tin và sự an cư của mỗi người dân.
TS Trần Việt Anh, Phó hiệu trưởng phụ trách Trường Đại học Hùng Vương