Trung Quốc có thể sử dụng những mục tiêu nào để trả đũa cho lệnh trừng phạt Huawei của Mỹ?

Quyết định đưa Huawei vào danh sách đen và đe doạ lệnh trừng phạt đối với một số công ty công nghệ của Tổng thống Trump có thể tạo động lực trả đũa cho Trung Quốc. Họ có thể nhắm đến những mục tiêu từ khách sạn cho tới trang phục thể thao, hay thậm chí là siêu anh hùng nổi tiếng Captain America. Tuần trước, một trang tin của Trung Quốc cho biết nước này đang "được trang bị vũ khí để tung đòn trả đũa", nhưng không cung cấp thêm chi tiết.

Trung Quốc có thể sử dụng hình thức mà họ đã từng áp dụng vào năm 2017 với Hàn Quốc, khi mối quan hệ của 2 nước đang xấu đi do quyết định triển khai hệ thống THAAD của Seoul. Chính phủ Trung Quốc đã hạn chế lượng khách du lịch tới Hàn Quốc, gây ảnh hưởng nặng nề đến các công ty mỹ phẩm vốn rất đông khách Trung Quốc. Hơn nữa, chính phủ cũng đóng cửa hầu hết các cửa hàng của Tập đoàn Lotte, với cáo buộc vi phạm an toàn phòng cháy chữa cháy. Người tiêu dùng cũng tẩy chay các sản phẩm của Hàn Quốc, giáng một đòn rất mạnh vào doanh số bán hàng của Hyundai.

Có khá nhiều trường hợp có thể xảy ra, khi thị trường tiêu dùng đang tăng trưởng nhanh của Trung Quốc là ưu tiên hàng đầu của những "gã khổng lồ" ở Mỹ. Dưới đây là một số mục tiêu mà Trung Quốc có thể nhắm đến để đáp trả cho lệnh trừng phạt Huawei của Mỹ:

Apple 

Mục tiêu rõ ràng nhất chính là đối thủ của Huawei - Apple Inc. Nhà sản xuất iPhone ghi nhận khoảng 1/5 doanh thu đến từ Trung Quốc và sản phẩm nổi tiếng nhất của công ty này cũng được lắp ráp tại đây. "Gã khổng lồ" của Mỹ đã phải chật vật để hoạt động tại thị trường này, chứng kiến doanh thu lao dốc khi người tiêu dùng địa phương chi mạnh tay hơn cho các sản phẩm của Huawei và các thương hiệu trong nước khác.

Theo Dan Ives, một nhà phân tích tại Webbush Securites, đòn đáp trả của Trung Quốc có thể khiến doanh số bán iPhone giảm từ 3% đến 5% trong vòng 12-18 tháng tới.

Nhà sáng lập Huawei, ông Nhậm Chính Phi, hồi đầu tuần đã thực hiện một cuộc phỏng vấn với Bloomberg. Tại đó, ông nói rằng Trung Quốc không nên nhắm vào Apple. Ông cho biết thêm, nếu việc đó xảy ra thì ông sẽ là người đầu tiên phản đối.

Khách sạn hạng sang

Dù kinh tế có tăng trưởng chậm lại, "thì sức ảnh hưởng của Trung Quốc vẫn rất lớn", khách sạn lớn nhất thế giới cho hay. Trong năm nay, Marriott International sẽ mở hơn 30 khách sạn tại Trung Quốc và có hơn 300 khách sạn mới đang được lên kế hoạch tại quốc gia này - tương đương với hơn 1 nửa tổng số khách sạn của họ tại khu vực châu Á - Thái Bình Dương.

Tuy nhiên, công ty này lại không hề lạ lẫm với những rủi ro chính trị của Trung Quốc. Năm ngoái, họ đã phải đứng ra xin lỗi khi viết trên trang web rằng Tây Tạng và Đài Loan là hai quốc gia riêng biệt. Marriott còn là nạn nhân của một vụ ăn cắp dữ liệu lớn nhất lịch sử, khiến thông tin của 500 triệu khách hàng bị tiết lộ.

Craig Smith, chủ tịch của Marriott International tại châu Á - Thái Bình Dương, cho biết rằng dù động thái đáp trả là có thể xảy ra, thì hầu hết tất cả các khách sạn của họ đều do người Trung Quốc quản lý và sở hữu. Điều này giúp họ trở thành một thương hiệu Mỹ đang hoạt động như một công ty Trung Quốc ở nước này.

Nike

Trung Quốc ngày càng trở thành một thị trường quan trọng với Nike. Công ty sản xuất đồ thể thao này là nhà tài trợ cho giải Marathon Thượng Hải và giải bóng đá hàng đầu Trung Quốc. Trong quý kết thúc vào tháng 2, doanh thu của Nike tại Trung Quốc tăng vọt 24%, đây là quý thứ 19 liên tiếp tăng trưởng doanh thu đạt mức 2 con số.

Andrew Campion, CFO, cho hay: "Chúng tôi có động lực rất lớn ở Trung Quốc. Bất chấp những mâu thuẫn về địa chính trị hiện tại, Nike vẫn tiếp tục ghi nhận đà tăng trưởng mạnh mẽ và bền vững tại Trung Quốc."

Dẫu vậy, vị thế của Nike tại Trung Quốc lại không hề an toàn, bởi người tiêu dùng dễ dàng có lựa chọn khác thay thế bằng những thương hiệu địa phương như Anta. Theo Bloomberg Intelligence, đến năm 2020, Anta có thể sẽ vượt mặt Nike để trở thành nhà sản xuất đồ thể thao lớn thứ 2 Trung Quốc, sau Adidas.

Dược phẩm

Cơ quan quản lý Trung Quốc đã nới lỏng lệnh hạn chế đối với những loại thuốc nhập khẩu từ nước ngoài. Theo đó, vắc xin HPV và thuốc điều trị ung thư Keytruda của MSD đã giúp doanh thu của công ty dược phẩm tại Trung Quốc tăng lên mức 58%, lên 725 triệu USD.

Kenneth Frazier, CFO của MSA, cho hay: "Chúng tôi tin rằng chúng tôi mới chỉ khai thác được một phần nhỏ của cơ hội tại thị những thị trường trọng điểm như Trung Quốc - nơi chúng tôi đang chứng kiến sự tăng trưởng đáng kể."

Tuy nhiên, kể cả một công ty dược phẩm bán thuốc cứu người cũng rất dễ phải chịu áp lực từ chính phủ Trung Quốc, nơi các nhà sản xuất địa phương cũng đang nghiên cứu vắc xin và phương pháp điều trị bệnh. Hai nhà phân tích Cinney Zhang và Sam Fazeli của Bloomberg lưu ý: "Cuộc chiến thương mại leo thang có thể khiến Trung Quốc ưu tiên sử dụng các sản phẩm trong nước hơn."

Captain America

Captain America và Iron Man là những siêu anh hùng có lượng người hâm mộ rất lớn ở Bắc Kinh. Bom tấn mới đây của Marvel - "Avengers: Hồi Kết", đã ghi nhận doanh thu phòng vé tại Trung Quốc là hơn 600 triệu USD kể từ khi bắt đầu công chiếu vào tháng 4. Đây là phim nước ngoài có doanh thu cao nhất từ trước đến nay tại quốc gia tỷ dân.

Thị trường Trung Quốc cực kỳ tiềm năng, nên Disney đã có những dự án tương lai tại đây. Hôm 20/5, Disney cùng NetEase đã bắt tay để sản xuất một số game, phim truyền hình và các sản phẩm khác. Bob Iger - CEO của Disney, còn cho biết họ còn có dự định bổ sung thêm một số điểm vui chơi khác trong khuôn viên Disneyland Thượng Hải.

Dẫu vậy, Disney cần sự hợp tác của nhà nước để tiếp cận thị trường này, bởi chính phủ Trung Quốc giới hạn số lượng phim Hollywood được trình chiếu tại các rạp và khuyến khích chiếu những bộ phim về đề tài dân tộc.

Xe hơi

Trung Quốc hiện là thị trường ô tô lớn nhất thế giới, nhưng các nhà sản xuất ô tô của Mỹ đã và đang phải chịu nhiều áp lực tại đây. Adam Jonas, nhà phân tích của Morgan Stanley cho biết một số công ty "có thể hoạt động tại Trung Quốc trong thời điểm bất ổn mà họ có thể 'chết' bất cứ khi nào."

Doanh số bán ô tô của Mỹ tại Trung Quốc đã giảm 28% trong 12 tháng, tính đến cuối tháng 3, lớn hơn gấp đôi mức giảm 12% của thị trường ô tô con nói chung. General Motors cho biết lợi nhuận tại Trung Quốc trong quý I năm nay là 400 triệu USD, giảm 200 triệu USD so với 1 năm trước.

Nếu người tiêu dùng Trung Quốc quyết định sử dụng chính ví tiền của họ để làm vũ khí trong cuộc chiến thương mại, thì tác động còn có thể nghiêm trọng hơn. Bloomberg Intelligence ước tính những căng thẳng chính trị có thể khiến GM và Ford mất 1 nửa doanh số bán hàng tại Trung Quốc.